Czym były gabinety osobliwości? Dlaczego w pewnym momencie przeżywały swój rozkwit i cieszyły się popularnością? Co najbardziej przyciągało uwagę i rozpalało wyobraźnię kolekcjonerów? Aby przybliżyć Państwu ideę i cel naszej obecnej prezentacji zbiorów, warto odpowiedzieć sobie na kilka pytań związanych z gabinetami osobliwości.
Zjawisko to było popularne zwłaszcza w XVI i XVII wieku. Gabinet był uważany za mikrokosmos, teatr świata i symbolizował kontrolę nad globem poprzez zgromadzone tam najróżniejsze przedmioty. Zbiory często obejmowały dzieła sztuki, rzadkie okazy flory i fauny, ciekawostki z różnych dziedzin nauki oraz obiekty przyrodnicze. Można tam też było znaleźć oryginalne instrumenty naukowe i sprzęty użytkowe. Ważną część kolekcji stanowiły różnego rodzaju księgi: papirusowe kodeksy karolińskie, modlitewniki, drukowane księgi kościelne i klasztorne, miniaturowe portrety, ikony oraz rytowane płytki.
Gabinet osobliwości był zróżnicowaną formą kolekcji, nastawioną na rzadkość i unikatowość zbiorów. Stanowił bardzo pojemną kategorię. W wielu przypadkach gabinety były poprzednikami muzeów europejskich. Bez ich istnienia niejedno z nich byłoby o wiele uboższe lub mogłoby w ogóle nie powstać.
Fot. Katarzyna Pośrednik
My także stawiamy na różnorodność i unikatowość prezentowanych zbiorów. Tym razem ciężko byłoby je zakwalifikować do jednej, konkretnej kategorii, a z wielu względów wydają się one intrygujące, godne uwagi i warte pokazania. Wbrew pozorom każda z poniższych pozycji trafiła do tego obszernego zbioru po starannej selekcji. Poprzez dobór tytułów chcieliśmy pokazać z wielu punktów widzenia to, jak ludzie rozumieli świat niemal sto lat temu. Co ich fascynowało, co niepokoiło, co było dla nich nowe, a co dla nas jest czymś oczywistym.
Fot. Katarzyna Pośrednik
Proponujemy zatem podróż do świata fauny i flory polecając Państwa uwadze tytuły takie jak: ?Historya naturalna państwa zwierzęcego: atlas zoologiczny? (1884), ?Dziwy powietrza i wody? (1935), ?Zwierzęta epok ubiegłych? (1904) oraz ?Zmyślność i moralność roślin: zarys życia i obyczajów królestwa roślinnego? (1886). Inne pozycje, bardziej ogólne, próbujące zgłębiać tajemnice świata i cywilizacji to: ?Pogadanki o życiu i rozwoju ludzi przedhistorycznych czyli O tem, jak ludzkość ze stanu dzikości doszła do dzisiejszego ukształcenia? (1919), ?Budowa wszechświata? (1929), ?Przewroty we wszechświecie: w państwie gwiazd; w dziedzinie obłoków; w głębi ziemi? (1890). Jest też coś z humorem: ?Człowiek ustokrotniony: dzieje cywilizacji na wesoło? (1933). Kolejny zbiór składający się na nasz biblioteczny gabinet osobliwości to tytuły dotyczące historii nauki i ciekawostek naukowych. Warto tu wymienić: ?Walka nauki ze śmiercią? (1938), ?Łowcy mikrobów? (1937), ?Legendy geograficzne średniowiecza? (1927), ?Odkrycia geograficzne: zarys historyczny? (1938), ?Harce elektronów: popularny wykład o falach elektrycznych, o radiofonji i telewizji? (1930).
To tylko niewielka część tytułów, które przygotowaliśmy dla Państwa tym razem. Po więcej zapraszamy do linków poniżej. Mamy nadzieję, że zainteresują Państwa nasze biblioteczne propozycje. Zapraszamy do lektury!
Marzec 2023
Monika Kawa
Women's History Month ? warsztaty dla młodzieży >>
23.03.2023, godz. 12:00
Nasza siedziba, czyli zabytkowa Kamienica pod Złotą Palmą, skrywa prawdziwą perełkę od najlepszych w swojej klasie rzemieślników. Salę konferencyjną zdobi fortepian, który ? jak udało się ustalić panu Rafałowi Werszlerowi (kuratorowi Galerii pod Plafonem) podczas swoich badań naukowych ? obchodzi w tym roku stulecie!
Eduard Seiler. Założyciel największej w tej części kraju fabryki fortepianów i pianin. Fotografia z archiwum Seiler Pianofortefabrik GmbH, źródło: liegnitz.pl
Instrument został wykonany w 1923 roku, o czym informuje numer seryjny 58421 z tabliczki znamionowej, umieszczonej na płycie rezonansowej ?58421. Liegnitz. Grösste Pianoforte-fabrik Ost ? deutschlands. Auszeichnung: Wittenberg 1869 [?] Turin 1911?. Fabryka fortepianów i pianin Eduard Seiler powstała w 1849 roku i docelowo stała się największym zakładem produkującym instrumenty muzyczne na terenie wschodnich Niemiec. Założyciel fabryki ? Eduard Seiler, urodzony w 1814 roku w Rynarcicach, początkowo zajmował się zawodowo strojeniem fortepianów oraz naprawą instrumentów. Przepisywał również nuty dla miejskiego muzyka Ernsta Friedricha Scholza.
Budynek fabryki fabryki fortepianów i pianin Ed.Seiler. Widok od obecnej ul. Senatorskiej. W głębi obecna ul. E.Plater. Fotografia z archiwum Seiler Pianofortefabrik GmbH, źródło: liegnitz.pl
W 1849 r. w skromnym warsztacie przy Breslauer Stra?e (ul. Wrocławska) rozpoczął budowę nowych instrumentów. W 1857 r. fabryka zatrudniała już 14 osób, a 3 lata później Seiler zmienił siedzibę na dawne seminarium jezuickie. W 1865 r. fabryka Seilera wyprodukowała pięćsetny instrument w swojej historii! Z kolei w latach 1873-74 ten wizjonerski przedsiębiorca wybudował nową fabrykę z napędem parowym, w której zatrudnił ponad 100 pracowników. W 1893 r. Ed. Seiler otworzył magazyny handlowe w Berlinie na Potsdamer Stra?e 7a i Courbi?rstra?e 5, w 1907 r. we Wrocławiu przy Gartenstra?e (obecna ul. Piłsudskiego; od 1908 roku jako filia Ed. Seiler GmbH, Zweigfabrik Breslau), w 1911 r. w Dreźnie, w 1915 r. w Hamburgu, a w latach 1911-1914 dorobił się magazynów w Londynie, przy samej Oxford-Street. W lutym 1920 roku powstała filia w Berlinie.
Budynki fabryczne Seilera.Grafika pochodzi z folderu reklamowego firmy, 1924, źródło: polska-org.pl
Pracownicy fabryki fortepianów i pianin Ed.Seiler. Fotografia z archiwum Seiler Pianofortefabrik GmbH, źródło: liegnitz.pl
Po śmierci Seilera w 1875 roku firmą kierowała wdowa Hedwig Seiler z domu Seicher, a dziesięcioro dzieci zostało spadkobiercami firmy. Sprzedażą instrumentów zajęli się jego szwagrowie August Lauterbach i Oswald Kasig. Od 1895 roku firma funkcjonowała pod nazwą Ed. Seiler Pianoforte-Fabrik GmbH. Od 1910 roku nowi współwłaściciele firmy ? August Lauterbach i Eduard Seiler jun. otrzymali tytuły nadwornych dostawców Wielkiego Księcia Hesji i Królowej Matki Włoch. W 1923 r. zięć Johannesa Seilera (syna Eduarda) ? Anton Dütz, został nowym dyrektorem firmy. W 1923 r. otworzył salę koncertową Seiler-Saal w budynku fabrycznym w Legnicy, w 1924 r. podobną salę w Hamburgu.
W historii produkcji pianin Anton Dütz zapisał się również jako założyciel fabryki ? najpierw w Danii, a od roku 1963 r. we frankońskim Kitzingen, w których produkował instrumenty według legnickiego modelu. Funkcjonuje ona do dziś jako Seiler Pianofortefabrik GmbH.
Naklejka okolicznościowa z okazji 40-lecia Legnickiej Fabryki Fortepianów i Pianin, 1987, źródło: polska-org.pl
W dawnej fabryce Seilera powstała w 1947 r. Legnicka Fabryka Fortepianów i Pianin, która upadła w 1998 r. Firma ?Seiler? w latach 2007-2009 zbankrutowała i została przejęta przez koreańskiego ?Samicka?, produkującego instrumenty pod nazwami: ?Seiler?, ?Eduard Seiler? i ?Johannes Seiler?, które technicznie mają niewiele wspólnego ze swoimi historycznymi pierwowzorami.
Fot. Rafał Werszler
11 marca odbyło się spotkanie ze wspaniałym człowiekiem, Aleksandrem Żdanowiczem, który jest szerzej znany jako Malyavanycha. Bardzo szybko znalazł podejście do naszych młodych czytelników i uczestników Białoruskiego Młodzieżowego Klubu Rozwoju Kulturowego Dziedzictwo. Dzieci chętnie go obserwowały, szczególne zainteresowanie wzbudziły postaci-bohaterowie teatrzyku. Spotkanie odbyło się dzięki staraniom ??????? ????????? ????????. Stowarzyszenie Białoruski Związek Solidarności. W spotkaniu udział wzięło ok. 100 uczestników.
11 ???????? ???????? ???????? ? ??????? ????????? ??????????? ??????????. ????? ?????? ? ??? ??????? ?? ??????????. E? ?????? ????? ??????? ??????? ?? ????? ????? ??????? ? ??????????? ??????????? ??????????? ????? ???????? ? ???????? C???????. ????? ? ?????????????? ?????? ?? ?? ? ???????? ?? ??????? ?????? ????????. C???????? ???????? ???? ????????? C?????? ????????? ????????.
fot. ????? (instagram.com/irene.wroclove)
Marcin Staniewski - Poznań?s social worker, pharmacist, involved in helping Ukraine from the beginning of the war, many refugees have found shelter in his house.
Since February 24th 2022, he organizes regularly every month demonstrations of support for Ukraine at the front of the consulate of Russia in Poznań. In March 2022, he initiated a weekly campaign called ?Peace Soup? that is, a warm meal prepared for Ukrainian refugees in need by volunteers in the restaurant Hope.
From the beginning of the war, he has been going with humanitarian aid to Ukraine, he was, among others, in Lviv, Rivne, Lutsk, Ivano-Frankivsk, Kharkiv, Poltava, Czuhujew, Kup?yans?k, Kyiv, Boryspil, Bucha, Irpin, Izium, Balakliya, Slovyansk, Kostyantynivka, Bakhmut, Kramatorsk, Lyman, Dnipro, Cherkasy, Zaporizhzhia. He mainly delivers drugs, dressings and medical equipment, items needed for the front, generators, food for civilians and animals. In Kharkiv, which is Poznań twin city, he also introduced the action Peace Soup.
At Sienkiewicza 8 street in Poznań, he provided the premises for Ukrainians and Belarusians where literary and cultural meetings take place. In the offer of the centre, there is also a theatre, arts studio, Ukrainian and Belarusian courses for children, children?s club, military first aid kits, tourniqets, candles and masks for the front are prepared. He constantly collaborates with the volunteers of New Forest for Ukraine from the Great Britain who come regularly to Poznań, and with other foundations or non-formal groups including volunteers who are engaged in animal care in Ukraine.
fot. K. Wiącek, I. Duchnowska i R. Werszler
W połowie lutego, po dłuższej przerwie, wznowiliśmy spotkania w Pracowni Rękodzieła. Raz w miesiącu Katarzyna Brzezicka-Dobrzyńska z Fonoteki oraz Alesia Tarasenka z Biblioteki Romańskiej zapraszają na warsztaty, podczas których miło i kreatywnie spędzimy czas przy własnoręcznie wykonywanych ozdobach. Wykorzystamy różne materiały, techniki i pomysły, niezależnie od poziomu zaawansowania.
Liczba miejsc jest ograniczona, zapisy zawsze na dwa tygodnie przez zajęciami. Osobiście w Fonotece (I piętro biblioteki) lub pod 71 33 52 203. Dla czytelników dorosłych (16+).
Spotkania odbywają się w Bibliotece Romańskiej (III piętro biblioteki), w godzinach 17:00-19:00 (prosimy o punktualność). Wykonane podczas zajęć ozdoby uczestnicy mogą zabrać ze sobą do domu.
Plan na pierwsze półrocze 2023:
Wielkanocne dekoracje z filcu, 29.03.2023 marca (środa), zapisy od 15.03
Pudełeczko na drobiazgi (wydarzenie w ramach obchodów Dnia Ziemi), 25.04.2023 (wtorek), zapisy od 11.04
Kwiatowe kule, 24.05.2023 (środa), zapisy od 10.05
Biżuteria własnej roboty, 13.06.2023 (wtorek), zapisy od 30.05
Dyskusyjny klub komiksu Wykolejeni dołączył do sieci Dyskusyjnych Klubów Książki!
Współpraca Dolnośląskiej Biblioteki Publicznej we Wrocławiu i DKK Wykolejeni umożliwi zakup wybranych komiksów do omawiania, a w przyszłości również zorganizowanie spotkań autorskich z osobami tworzącymi polski rynek komiksowy.
Naszą Partnerką w projekcie jest Księgarnia Hiszpańska, w której regularnie, raz w miesiącu, toczą się dyskusje.
Spotkania skierowane są do dorosłych czytelników. Najbliższe już 9 marca o 17.30 ? omówimy Tunele Rutu Modan i Samotność komiksiarza Adriana Tomine. Zapraszamy!
fb klubu: @Wykolejeni-dyskusyjny klub komiksu