(70) 1 I 1953

Ur. Ludomir Różycki, kompozytor, dyrygent, pedagog, przedstawiciel Młodej Polski w muzyce (zm. 18 IX 1883)

(50) 2 I 1973

Rozpoczęcie całodobowej emisji programów przez Polskie Radio.

(10) 2 I 2013

Zm. Teresa Torańska, publicystka, dziennikarka i pisarka, współpracowniczka tygodnika ?Kultura? oraz ?Kultura? paryska, autorka wielu wywiadów, m.in. z komunistycznymi  działaczami, przeprowadzonymi podczas stanu wojennego (ur. 1 I 1944).

(30) 3 I 1993

I finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.

(100) 7 I 1923

Ur. Jerzy Nowosielski, jeden z najoryginalniejszych polskich malarzy, malował akty kobiece, martwe natury, pejzaże, obrazy abstrakcyjne

(330) 8 I 1693

Zm. Jan Andrzej Morsztyn, poeta, polityk,  przedstawiciel polskiego baroku dworskiego (ur. 24 VI 1621).

(30) 12 I 1993

Zm. Józef Czapski, malarz, krytyk sztuki, pisarz, współzałożyciel i współredaktor paryskiej ?Kultury?; uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. i kampanii polskiej 1939 r.; więzień sowieckich łagrów; żołnierz Armii Polskiej w ZSRS utworzonej przez gen. Władysława Andersa i 2. Korpusu Polskiego (ur. 3 IV 1896).

(60) 21 I 1963

Zm. Stanisław Grzesiuk, pisarz, pieśniarz, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Dachau i Mauthausen-Gusen, popularyzator przedwojennego folkloru czerniakowskiego (ur. 6 V 1918).

(150) 23 I 1873

Ur. Karol Irzykowski, krytyk literacki, pisarz, poeta, dramaturg, filmoznawca, szachista (zm. 2 XI 1944).

(70) 23 I 1953

Rozpoczęcie regularnej emisji programu przez Telewizję Polską;  nadawanie audycji ? 30 minutowy program emitowano w każdy piątek o godz. 17.00.

(110) 25 I 1913

Ur. Witold Lutosławski,  dyrygent, kompozytor i pianista, Kawaler Orderu Orła Białego, w jego dorobku znajdują się utwory orkiestrowe, kameralne, jak i wokalne (zm. 7 II 1994).

(120) 28  I 1903

Ur. Aleksander Kamiński, harcmistrz i pedagog, pisarz, współtwórca metodyki zuchowej, instruktor harcerski, żołnierz AK (zm. 15 III 1978).

(90) 28 I 1933

Ur.  Krzysztof Teodor Toeplitz, dziennikarz, felietonista, publicysta, krytyk filmowy, autor scenariuszy filmowych (zm. 30 III 2010).

(110) 29 I 1913

Zm.  Władysław Bełza, poeta neoromantyczny, autor utworów patriotycznych, publicysta, animator życia kulturalnego, oświatowego i prasowego, współzałożyciel polskiej organizacji oświatowej Macierz Polska (ur. 17 X 1847).

31 I 1953 (70)

Ur. Jacek Chmielnik, aktor, reżyser teatralny, dramaturg (zm. 22 VIII 2007).

LUTY

(70) 1 II 1953

Powołanie Wydawnictwa Literackiego w Krakowie.

(130) 3 II 1893

Zm. Teofil Lenartowicz, poeta romantyczny, etnograf, rzeźbiarz (ur. 27 II 1822).

(80) 4 II 1943

Ur.  Wanda Rutkiewicz, alpinistka i himalaistka, która jako trzecia kobieta i pierwsza Europejka weszła na Mount Everest, a jako pierwsza kobieta zdobyła K2 (zm. 13 V 1992).

(130) 5 II 1893

Ur. Roman Ingarden, filozof, uczeń Edmunda Husserla, twórca krakowskiej szkoły filozoficznej, fenomenolog, badacz podstaw teorii literatury i estetyki opisowej, członek PAN, wieloletni wykładowca i profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (zm. 14 VI 1970).

(210) 8 II 1813

Zm. Tadeusz Czacki, działacz oświatowy i gospodarczy, pedagog, historyk, ekonomista, bibliofil, numizmatyk, członek Komisji Edukacji Narodowej, współtwórca Konstytucji 3 Maja, współzałożyciel warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (ur. 28 VIII 1765).

(40) 16 II 1983

Zm. Kazimiera Iłłakowiczówna, poetka, prozaiczka, tłumaczka (ur. 6 VIII 1892).

(550) 19 II 1473

Ur. Mikołaj Kopernik, astronom, kanonik, prawnik, matematyk, lekarz, ekonomista; autor  traktatu ?O obrotach sfer niebieskich?, w którym opisał heliocentryczną wizję wszechświata; teoria ta stała się jedną z najważniejszych rewolucji naukowych w dziejach ludzkości (zm. 24 V 1543).

(20) 20 II 2003

Zm.  Jan Józef Szczepański, pisarz, tłumacz, scenarzysta filmowy, reporter, wieloletni prezes Związku Literatów Polskich; uczestnik kampanii 1939 r., oficer AK (ur. 12 I 1919).

MARZEC

(10) 5 III 2013

Zdobycie,  niezdobytego do tej pory zimą ośmiotysięcznika Broad Peak w Karakorum, przez czterech polskich himalaistów: Adama Bieleckiego, Artura Małka, Macieja Berbeka i Tomasza Kowalskiego ; dwaj ostatni nie zdołali jednak powrócić na noc do obozu, 8 marca zostali uznani za zmarłych.

(30) 7 III 1993

Rozpoczęcie nadawania przez pierwszą polską komercyjną stację telewizyjną Polonia 1. 

(800) 8 III 1223

Zm.  Wincenty Kadłubek, kronikarz, biskup krakowski; autor spisanej po łacinie ?Kroniki polskiej?, obejmującej okres od czasów pradawnych do 1202 roku; beatyfikowany w 1764 r. (ur. ok. 1150).

(30) 11 III 1993

Zm. Alina Centkiewicz, pisarka, polarniczka, współautorka wraz z mężem Czesławem Centkiewiczem książek podróżniczych, głównie o tematyce polarnej (ur. 5 XII 1907).

(100) 13 III 1923

Ur.  Emil Karewicz, właśc. Emilian Alojzy Karewicz, aktor teatralny, filmowy i radiowy (zm. 18 III 2020).

(120) 15 III 1903

Ur.  Józef Czechowicz, poeta awangardowy dwudziestolecia międzywojennego, członek i jeden z założycieli grupy poetyckiej ?Reflektor? (zm. 9 IX 1939).

(50) 21 III 1973

Zm. Jan Marcin Szancer, grafik, scenograf filmowy i teatralny, ilustrator książek, autor scenografii do filmów (ur. 12 XI 1902).

(120) 24 III 1903

Ur. Igor Newerly, właśc. Igor Abramow-Newerly, pisarz, pedagog, więzień niemieckich obozów Majdanek, Auschwitz, Bergen-Belsen (zm. 19 X 1987).

(60) 29 III 1963

Zm.  Pola Gojawiczyńska, właśc. Apolonia Gojawiczyńska pisarka, działaczka niepodległościowa (ur. 1 IV 1896).

(60) 12 III 1963

Zm. Kazimierz Ajdukiewicz, filozof, logik, przedstawiciel szkoły lwowsko-warszawskiej (ur. 12 XII 1890).

KWIECIEŃ

(140) 13 IV 1883

Dokonanie pierwszego na świecie skroplenia azotu przez profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego Zygmunta Wróblewskiego i Karola Olszewskiego.

(100) 13 IV 1923

Ur. Alina Janowska, teatralna, filmowa i telewizyjna, uczestniczka Powstania Warszawskiego (zm. 13 XI 2017).

(30) 18 IV 1993

Beatyfikacja siostry Faustyny Kowalskiej, zakonnicy ze Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia dokonana przez Jana Pawła II.

(100) 18 IV 1923

Otwarcie Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu.

(100) 20 IV 1923

Dołączenie Polskiego Związku Piłki Nożnej (PZPN) do Międzynarodowej Federacji Piłki Nożnej (FIFA).

(100) 21 IV 1923

Ur. Gustaw Holoubek, aktor teatralny i filmowy, reżyser i dyrektor teatrów, pedagog, prezes Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu, członek Polskiej Akademii Umiejętności, poseł na Sejm PRL (zm. 6 III 2008).

MAJ

(50) 11 V 1973

Zm.  Bohdan Arct, pilot myśliwski II wojny światowej, pisarz, autor książek wspomnieniowych i o tematyce batalistycznej, kawaler Virtuti Militari (ur. 27 V 1914).

(90) 17 V 1933

Ur. Jarosław Abramow-Newerly, dramatopisarz, prozaik, satyryk, autor słuchowisk oraz tekstów i muzyki do piosenek (zm. 19 X 1987).

(10) 21 V 2013

Otwarcie Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach.

(140) 23 V 1883

Zm. Cyprian Kamil Norwid, poeta, prozaik, dramatopisarz, malarz, rysownik, rzeźbiarz (ur. 24 IX 1821).

(20) 25 V 2003

Zm. Irena Jurgielewiczowa, właśc. Irena Jurgielewicz, powieściopisarka, pedagog, autorka wielu książek dla młodzieży oraz wykładowca akademicki (ur. 13 I 1903).

CZERWIEC

(230) 3 VI  1793

Ur.  Antoni Malczewski, poeta, prekursor romantyzmu, autor pierwszej powieści poetyckiej w literaturze polskiej (zm. 2 V 1826).

(80) 5 VI 1943  

Zm. Wacław Bojarski,  poeta, prozaik, publicysta i krytyk literacki, należący do pokolenia Kolumbów (ur. 30 X 1921).

7 VI  1923

Ur. Henryk Jerzy Chmielewski, grafik, rysownik i publicysta, autor serii komiksowej ?Tytus, Romek i A?Tomek?, powstaniec warszawski, kawaler Orderu Orła Białego (zm. 22 I 2021).

(490) 8 VI 1533

Poświęcenie Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu, uważanej za jedno z najważniejszych dzieł polskiego renesansu.

(20) 12 VI 2003

Rozpoczęcie regularnej emisji przez Telewizję ?Trwam?.

(90) 14 VI 1933

Ur. Jerzy Kosiński, pisarz (zm. 3 V 1991).

(40) 17 VI 1983

Zm. Miron Białoszewski, poeta, prozaik, dramatopisarz i aktor teatralny (ur. 30 VI 1922).

(60) 19 VI 1963

I Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu, którego laureatami zostali Ewa Demarczyk i Bohdan Łazuka.

(20) 20 VI 2003

Zm. Zofia Hertz,  wydawca, współzałożycielka Instytutu Literackiego i ?Kultury?, współpracowniczka Jerzego Giedroycia (ur. 27 II 1910).

(230) 20 VI 1793

Ur. Aleksander Fredro, komediopisarz, poeta i pamiętnikarz epoki romantyzmu, najwybitniejszy twórca komedii w historii literatury polskiej (zm. 15 VII 1876).

(40) 30 VI 1983

Zdobycie Broad Peak w Karakorum przez Krystynę Palmowską, jako pierwsza kobieta na świecie.

LIPIEC

(70) 1 VII 1953

Powstanie  Zespół Pieśni i Tańca ?Śląsk?, którego założycielem i dyrektorem artystycznym został Stanisław Hadyna.

(100) 2 VII 1923

Ur. Wisława Szymborska, właśc. Wisława Maria Szymborska-Włodek, poetka, eseistka, tłumaczka, założycielka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, członkini Polskiej Akademii Umiejętności, dama Orderu Orła Białego, laureatka literackiej Nagrody Nobla w 1996 r.  (zm. 1 II 2012).

(200) 9 VII 1823

Ur. Henryk Rodakowski, malarz epoki romantyzmu, portrecista (zm. 28 XII 1894).

(420) 22 VII 1603

Zm. Łukasz Górnicki, humanista renesansowy, poeta, pisarz polityczny, tłumacz, sekretarz i bibliotekarz króla Zygmunta Augusta (ur. 1527).

(40) 23 VII 1983

Zdobycie przez Jerzego Kukuczkę i Wojciecha Kurtykę, jako pierwsi Polacy, szczyt Gaszerbrum I (8068 m n.p.m.), leżący w paśmie Karakorum ? gór na pograniczu Indii, Pakistanu i Chin.

(30) 24 VII 1993

Emisja ostatniego numeru czasopisma ?Świat Młodych?, które wydawane było od 1949 roku, jedno z najpopularniejszych pism dla młodzieży w czasach PRL.

(170) 30 VII 1853

Ur. Julian Fałat, malarz, akwarelista, rysownik, czołowy przedstawiciel polskiego pejzażu impresjonistycznego (zm. 9 VII 1929).

(70) 31 VII 1953

Zm. Kornel Makuszyński, pisarz, felietonista, krytyk teatralny, autor książek dla dzieci i młodzieży (ur. 8 I 1884).

SIERPIEŃ

(150) 3 VIII 1773

 Zm. Stanisław Konarski, pedagog, reformator szkolnictwa, poeta, dramaturg, pisarz polityczny, pijar; założyciel Collegium Nobilium w Warszawie (ur. 30 IX 1700).

(90) 11 VIII 1933

Ur. Jerzy Grotowski, reżyser i teoretyk teatru, reformator sztuki aktorskiej, pedagog, założyciel i kierownik Teatru Laboratorium (zm. 14 I 1999).

(10) 15 VIII 2013

Zm. Sławomir Mrożek, dramatopisarz, prozaik, satyryk, eseista (ur. 29 VI 1930).

(40) 18 VIII 1983

Zm. Jan Zachwatowicz, architekt, historyk sztuki, znawca historii architektury polskiej (ur. 4 III 1900).

(80) 26 VIII 1943

Ur. Tadeusz Nalepa, gitarzysta i wokalista, autor tekstów, legenda polskiego bluesa (zm. 4 III 2007).

WRZESIEŃ

6 IX 1973

Wyprodukowanie pierwszych polskich kolorowych telewizorów marki Jowisz przez Warszawskie Zakłady Telewizyjne.

(100) 9 IX 1923

Ukazanie się pierwszego numeru ogólnopolskiego tygodnika katolickiego ?Gość Niedzielny?.

(220) 13 IX 1803

Ur.  Maurycy Mochnacki, pisarz, publicysta, krytyk literacki i muzyczny, jeden z teoretyków polskiego romantyzmu, pianista, uczestnik i kronikarz powstania listopadowego (zm. 20 XII 1834).

(160) 17 IX 1863

Zm. Józef Korzeniowski,  poeta, powieściopisarz, nowelista i dramaturg, czołowy twórca dramatu romantycznego, najwybitniejszego przedstawiciela powieści biedermeierowskiej, prekursor realizmu społecznego oraz powieści psychologicznej (ur. 19 III 1797).

(90) 18 IX 1933

Ur. Jerzy Połomski, piosenkarz, artysta estradowy i aktor (zm. 14 XI 2022).

(520) 20 IX 1503

Ur. Andrzej Frycz Modrzewski, pisarz społeczno-polityczny okresu renesansu, publicysta, sekretarz królewski na dworze Zygmunta I Starego (zm. 1572).     

(150) 28 IX 1873

Ur. Wacław Berent, powieściopisarz, eseista, tłumacz okresu modernizmu, główny przedstawiciel realizmu w literaturze Młodej Polski (zm. 22 XI 1940).

PAŹDZIERNIK

(150) 6 X 1873

Zm. Paweł Edmund Strzelecki, geolog, geograf, podróżnik, odkrywca, wybitny badacz Australii, jako pierwszy Polak indywidualnie okrążył świat w celach naukowych, odwiedził wszystkie kontynenty oprócz Antarktydy (ur. 20 VII 1797).

(10) 7 X 2013

Zm. Joanna Chmielewska, właśc. Irena Barbara Kuhn, pisarka, autorka powieści kryminalno-obyczajowych, a także książek dla dzieci i młodzieży (ur. 2 IV 1932).

(80) 7 X 1943

Zm. Eugeniusz Bodo, właśc. Bohdan Eug?ne Junod, aktor, piosenkarz, reżyser, scenarzysta, producent filmowy (ur. 28 XII 1899).

(80) 8 X 1943

Ur. Bronisław Cieślak, dziennikarz, aktor, prezenter telewizyjny, latach 1997?2005 poseł na Sejm z ramienia SLD (zm. 2 V 2021).

(10) 9 X 2013

Ur.  Edmund Niziurski, pisarz, autor książek dla młodzieży, prozaik, publicysta, scenarzysta i dramaturg (zm. 10 VII 1925).

(190) 15 X 1833

Zm. Michał Kleofas Ogiński, kompozytor, kompozytor oraz teoretyk muzyki, pamiętnikarz, pisarz polityczny, polityk (ur. 25 IX 1765).

(290) 20 X 1733

Ur. Adam Naruszewicz, biskup, historyk, poeta, dramatopisarz, tłumacz,  prekursorów badań nad Słowiańszczyzną (zm. 8 VII 1796).

(180) 24 X 1843

Ur. Henryk Siemiradzki, malarz akademista, autor monumentalnych kompozycji, obrazów o tematyce antycznej (zm. 23 VIII 1902).

(20) 28 X 2003

Zm. Edward Hartwig, artysta fotografik, legenda polskiej fotografii, jeden z założycieli Związku Polskich Artystów Fotografików (ur. 6 IX 1909).

(120) 29 X 1903

Ur. Mieczysław Jastrun, poeta, eseista, tłumacz (zm. 22 II 1983).

LISTOPAD

(20) 1 XI 2003

Zm. Henryk Machalica, aktor filmowy i teatralny (ur. 18 VI 1930).

(130) 1 XI 1893

Zm. Jan Matejko, malarz epoki realizmu, twórca obrazów historycznych i batalistycznych, historiozof, jeden z najwybitniejszych polskich malarzy w historii (ur. 24 VI 1838).

(100) 4 XI 1923

Zm. Jadwiga Zamoyska, działaczka społeczna, służebnica Boża Kościoła katolickiego, współtwórczyni fundacji Zakłady Kórnickie, założycielka pierwszej w Polsce zawodowej szkoły gospodarstwa domowego i prekursorka myślenia o oświacie w kategoriach zarządzania projektem (ur. 4 VII 1831).

(150) 9 XI 1873

Ur. Tadeusz Miciński, poeta, prozaik, dramaturg; jeden z czołowych twórców okresu Młodej Polski, ekspresjonista, prekursor surrealizmu (zm. II 1918).

(130) 21 XI 1893

Ur. Władysław Strzemiński, malarz, teoretyk sztuki, publicysta, pedagog z kręgu konstruktywizmu, twórca teorii unizmu (zm. 26 XII 1952).

(90) 23 XI 1933

Ur. Krzysztof Penderecki, kompozytor, dyrygent i pedagog muzyczny, przedstawiciel polskiej szkoły kompozytorskiej lat sześćdziesiątych XX wieku (zm. 29 III 2020).

GRUDZIEŃ

(70) 6 XII 1953

Zm. Konstanty Ildefons Gałczyński, poeta (ur. 23 I 1905).

(200) 12 XII 1823

Ur. Władysław Ludwik Anczyc, poeta, dramatopisarz, wydawca, tłumacz, uczestnik powstania krakowskiego w 1846 r. (zm. 28 VII 1823).

(100) 15 XII 1923

Ur. Leon Niemczyk, aktor filmowy i teatralny, jeden z najwybitniejszych i najpopularniejszych aktorów w historii polskiej kinematografii, zagrał w ok. 400 filmach polskich i 150 zagranicznych (zm. 29 XI 2006).

(140) 24 XII 1883

Ur. Stefan Jaracz, aktor teatralny i filmowy, pisarz, publicysta; założyciel i dyrektor teatru Ateneum w Warszawie (zm. 11 VIII 1945).

Fot. Portret Tetmajera autorstwa Stanisława Wyspiańskiego (1899)

(100) 26 XII 1923

Zm. Włodzimierz Przerwa-Tetmajer, malarz i grafik, jeden z czołowych przedstawicieli Młodej Polski, polityk (ur. 31 XII 1861).

(70) 27 XII 1953

Zm. Julian Tuwim, poeta, tłumacz, satyryk, współtwórca grupy poetyckiej ?Skamander? (ur. 13 IX 1894).

(10) 29 XII 2013

Zm. Wojciech Kilar, pianista, kompozytor muzyki poważnej, religijnej i filmowej, kawaler Orderu Orła Białego (ur. 17 VII 1932).