Język polskiJęzyk angielskiJęzyk francuskiJęzyk ukraińskiJęzyk niemieckiJęzyk migowy

O pieniądzach słów kilka

Są bohaterami licznych anegdot, przysłów, powiedzonek i życzeń okolicznościowych, ale mogą stać się też przyczyną życiowych dramatów i rodzinnych konfliktów. Z jednej strony rujnują życie, z drugiej odmieniają je na lepsze. Pieniądze. I niezależnie od tego, czy mamy ich wciąż za mało, czy nam ich nie brakuje, potrafią zapewnić spokojną głowę i zaspokoić wiele życiowych potrzeb.

Od zarania swego istnienia przeszły ogromną ewolucję, napędzały postęp, rozwój gospodarczy i cywilizacyjny. Początkowo przybrały postać handlu wymiennego, w międzyczasie używano tzw. płacideł, czyli wyrobów metalowych jak np. drobnych narzędzi, aż w końcu pojawiły się pierwsze monety wytwarzane ze stopu złota i srebra. A jak wyglądały początki pieniądza na ziemiach polskich? Rozwój naszej waluty jest nierozerwalnie związany z historią kraju. Za poprzednika polskiego złotego można uznać tzw. “czerwonego złotego” - monetę emitowaną w czasie panowania Władysława Łokietka. W 1773 roku wprowadzono do obrotu pierwszy papierowy pieniądz, jednak szybko znikł on z obiegu, gdyż nie wierzono, by papier miał wartość większą niż kruszec. Kolejne rozbiory Polski doprowadziły do zniknięcia rodzimego pieniądza. Nasza waluta wróciła dopiero w 1919 roku jako marka polska, natomiast złoty polski trafił do obiegu dopiero w 1924 roku.

   

Co więc możemy Państwu zaproponować z naszych zbiorów dotyczących pieniędzy, wydanych przed 1945 rokiem? Warto zajrzeć m.in. do pozycji rozpatrujących finanse pod kątem historycznym, jak np.: Skarbowość Polski w dobie rozbiorów (1937), Poczynania organizacyjno-oszczędnościowe w Polsce w latach 1918-1934 (1935), Skarbowość w Polsce i jej dzieje za Stefana Batorego (1881) czy Zagadnienie emisji papierowych znaków pieniężnych w Księstwie Warszawskiem: (1806-1813) (1934). Pieniądze w szerszej, bardziej ogólnej perspektywie prezentują z kolei tytuły: Pieniądz, kredyt i ceny (1932), O tworzeniu i podziale bogactw (1927), Ustrój pieniężny: teorja (1927), Nauka o pieniądzu i kredycie (1922). Mamy też coś dla fanów beletrystyki: Pieniądz: powieść z obcego życia (1930), Za groszem: opowiadania (1886) oraz Przeklęte pieniądze: powieść (1928).

   

Wszystkie wyżej wymienione tytuły znajdą Państwo w spisie poniżej wraz z linkami odsyłającymi bezpośrednio do katalogu. Zapraszamy do zapoznania się z naszymi „numizmatycznymi” lekturami!

  1. Bałucki M., Przeklęte pieniądze: powieść, Warszawa 1928. Online: https://tiny.pl/cvvr9
  2. Bandtkie K. W., Numismatyka krajowa, T. 1, Warszawa 1839. Online: https://tiny.pl/cvns1
  3. Böhm-Bawerk E., Kapitał i zysk z kapitału, T. 1, Warszawa 1924. Online: https://tiny.pl/cvk79
  4. Böhm-Bawerk E., Kapitał i zysk z kapitału, T. 2, Warszawa 1925. Online: https://tiny.pl/cvkrp
  5. Brzeski T., Ustrój pieniężny: teorja, Warszawa 1927. Online: https://tiny.pl/cvk9q
  6. Czerwiński C., Powstanie i rozwój podatku przemysłowo-obrotowego w Polsce, Warszawa 1930. Online: https://tiny.pl/cvk9l
  7. Gargas Z., Poglądy ekonomiczne w Polsce w XVII wieku, Lwów 1903. Online: https://tiny.pl/cvvrd
  8. Grodek A., Idea Banku Narodowego : (geneza Banku Polskiego 1763-1828), Warszawa 1936. Online: https://tiny.pl/cvn9z
  9. Grodek A., Zagadnienie emisji papierowych znaków pieniężnych w Księstwie Warszawskiem : (1806-1813), Warszawa 1934. Online: https://tiny.pl/cvnrz
  10. Hausner R., Poczynania organizacyjno-oszczędnościowe w Polsce w latach 1918-1934, Warszawa 1935. Online: https://tiny.pl/cvkwq
  11. Krzyżanowski A., Nauka o pieniądzu i kredycie, Warszawa, Kraków 1922. Online: https://tiny.pl/cvf2h
  12. Lewin D., Obieg pieniężny Królestwa Kongresowego, ? 1927. Online: https://tiny.pl/cvnw1
  13. Lewiński J. S., Pieniądz, kredyt i ceny, Warszawa 1932. Online: https://tiny.pl/cvntl
  14. Lutosławski W., Jak rośnie dobrobyt? Zarys polskiej teorji gospodarstwa narodowego, Kraków 1936. Online: https://tiny.pl/cvvrj
  15. Pawiński A., Skarbowość w Polsce i jej dzieje za Stefana Batorego, Warszawa 1881. Online: https://tiny.pl/cvf8w
  16. Radziszewski H., Bank Polski, Warszawa 1910. Online: https://tiny.pl/cvndk
  17. Rybarski R., Marka polska i złoty polski, Warszawa 1922. Online: https://tiny.pl/cvnwn
  18. Rybarski R., Skarbowość Polski w dobie rozbiorów, Kraków 1937. Online: https://tiny.pl/cvnxb
  19. Rybarski R., Wartość, kapitał i dochód, Warszawa 1922. Online: https://tiny.pl/cvngw
  20. Strug A., Pieniądz: powieść z obcego życia, T. 1, Warszawa, Kraków 1930. Online: https://tiny.pl/cvf2b
  21. Strug A., Pieniądz: powieść z obcego życia, T. 2, Warszawa, Kraków 1930. Online: https://tiny.pl/cvncm
  22. Świdrowski J., Teoria monetarna Johna Law, Warszawa 1938. Online: https://tiny.pl/cvndz
  23. Turgot A. R. J., O tworzeniu i podziale bogactw, Warszawa 1927. Online: https://tiny.pl/cvnff
  24. Weinfeld I., Skarbowość polska, T. 1: Historia, przepisy, władze, waluta, pożyczki, budżet, rachunkowość, wydatki, dochody, Warszawa 1939. Online: https://tiny.pl/cvkcf
  25. Wilczyński A., Za groszem: opowiadania, Warszawa 1886. Online: https://tiny.pl/cvkfg
  26. Załuski P., Co to jest Kasa Stefczyka i jak ją założyć? Warszawa 1927. Online: https://tiny.pl/cvvrm
  27. Zdziechowski J., Finanse Polski w latach 1924 i 1925, Warszawa 1925. Online: https://tiny.pl/cvkws

Źródła:

  1. Historia pieniądza liczy ponad 2800 lat. Gdzie i jak powstały pierwsze monety? [online:] https://www.national-geographic.pl/artykul/historia-pieniadza-jak-powstaly-pierwsze-monety-i-jak-ewoluowaly-przez-lata [dostęp: 06.02.2024]

Luty 2024

Monika Kawa