Pierwsza książka o Harrym Potterze ? Chłopcu, Który Przeżył ? powstała ponad 25 lat temu, natomiast siódmy i ostatni tom ukazał się w 2007 r. Wydawać by się mogło, że po takim czasie pojawi się inna historia o całkiem nowych bohaterach, która znajdzie drogę do serc dzieci i dorosłych i stanie się czymś na kształt ?potteromanii?. Różne opowieści wyrastały, miały swoją chwilę i choć wciąż żyją w pamięci fanów, żadna z nich nie stała się tak popularna i rozpoznawalna. W sklepach wciąż można kupić nowe kolekcje ubrań i gadżetów związanych z Harrym Potterem. Na stronie FanFiction.net twórczość fanowska do sagi o młodym czarodzieju (843 tysiące historii) zostawiła daleko w tyle opowiadania dotyczące innych książek (na drugim miejscu jest saga ?Zmierzch? ? 222 tysiące opowiadań).

Co sprawiło, że książki napisane przez J. K. Rowling zostały tak niezwykłym zjawiskiem społecznym? Co jest w nich wyjątkowego pomimo szerokiej krytyki? W pracy zbiorowej pt. ?Harry Potter: fenomen społeczny, zjawisko literackie, ikona popkultury? autorzy poszczególnych artykułów szukają odpowiedzi na te pytania. Motyw tego fenomenu widoczny jest w niemal każdym tekście, choć mają one różną tematykę. Autorzy traktują serię o Chłopcu, Który Przeżył wieloaspektowo. Poruszają kwestie takie jak: zjawisko ?potteromanii?, transmedialność treści, uzyskaną za pomocą portalu Pottermore.com (obecnie www.wizardingworld.com) czy miejsce sagi w polskim dyskursie naukowym.

Artykuły pozwalają spojrzeć na serię o Harrym Potterze inaczej, szerzej. Pomagają dostrzec zamysły autorki, który niekoniecznie są widoczne na pierwszy rzut oka. Okazuje się, że trzecia część pt. ?Harry Potter i Więzień Azkabanu? ma w sobie wiele z kultury wiktoriańskiej (ciotka Marge i jej poglądy na wychowanie, Syriusz Black uważany za mordercę, tajemnica prawdziwej natury Remusa Lupina). Znaczenie imion bohaterów może oddawać ich charakter (np. Minerva, to bardzo inteligentna nauczycielka, ale też bogini mądrości). Natomiast Severus Snape jest bohaterem niemal wyjętym z epoki romantyzmu (to indywidualista i samotnik, nieszczęśliwie zakochany, dążył do destrukcji i ulegał silnym emocjom). Rozwinięcie tych wątków, a także wielu innych, znajduje się na kartach opracowania.

Dodatkowym atutem książki są obszerne przypisy oraz bibliografie do każdego z artykułów, które mogą pomóc w pogłębieniu wiedzy na interesujący temat oraz pokazują jak wiele opracowań dotyczących książek o Harrym Potterze już się ukazało.

Pozycja ?Harry Potter: fenomen społeczny, zjawisko literackie, ikona popkultury? zdecydowanie nie jest obowiązkowa na liście ?do przeczytania? każdego fana, ale może przynieść dodatkowe informacje, czy skłonić do przemyśleń. Polecam ją każdemu Gryfonowi ? jeśli ma odwagę czytać publikacje naukowe, Krukonowi ? zawsze żądnemu wiedzy, Puchonowi ? lojalnemu wszystkiemu, co dotyczy sagi oraz Ślizgonowi ? który zawsze powinien mieć gotowe argumenty i plan, na każdą sytuację. Może po nią sięgnąć również każdy Mugol, który chciałby zrozumieć o co ten cały szum.

Ewa Długosz

Listopad 2022

Harry Potter. Fenomen społeczny, zjawisko literackie, ikona popkultury, pod redakcją Weroniki Kosteckiej i Macieja Skowery, Wydawnictwo SBP, 2014.