? Bal u kata
Bohdan Urbankowski
Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2022
Tadeusz Borowski, poeta, wraca z piekła obozu zagłady. Witają go przyjaciele, zapraszają przedstawiciele władz, z przekonaniem włącza się budowę nowej socjalistycznej Polski. Jako dziennikarz obsługuje procesy ?antykomunistycznych bandytów?, jako literat spotyka się z czytelnikami różnych miast i pokoleń, nawet współpracuje z wywiadem.
Powoli dociera do niego prawda, że trafił znów do obozu - tym razem jako obsługa. Sowiecki wariant obozu jest lepiej zamaskowany, ludzie nie chodzą w pasiakach, zamiast bunkrów śmierci są cele UB, dla mieszkańców wymyśla się pełne wzniosłych haseł pochody, elity oprawców spotykają się na przyjęciach i balach. W sposób niepostrzeżony cała Polska jest zamieniana w jeden wielki obóz. Wędrówka poety po Polsce to wędrówka po kolejnych kręgach piekła. Symbolem nowej rzeczywistości jest bal u więziennego kata. Poeta traci ostatnią ze swych wiar. (z noty wydawcy)
? Białe noce
Urszula Honek
Wydawnictwo Czarne, 2022
Z pozoru nic się nie dzieje: mała podgórska miejscowość, kilka osób, nieuchwytny czas. A jednak światło się ściemnia, atmosfera gęstnieje, ktoś umiera w upalny dzień we własnym łóżku, ktoś spada ze skarpy, ktoś bezustannie krąży w ciemnościach. W debiutanckim zbiorze opowiadań Urszuli Honek, który spleciony jest delikatnymi nićmi powiązań niczym powieść, codzienność staje się niepokojąca i mroczna, choć źródła zagrożenia nie sposób odnaleźć. Ludzie rodzą się i umierają, tęsknią i marzą, smucą się i boją, aż w końcu niepostrzeżenie tracą zmysły. Mieszają się tu perspektywy czasowe, zmieniają narratorzy, coś się dzieje na jawie, coś w głowie szaleńca, a w górskich dolinach kładzie się ciemność. (z noty wydawcy)
? Czerń i purpura
Dutka Wojciech
Wydawnictwo Albatros, 2019
Przerażona dziewczyna, która znalazła się w pierwszym kobiecym transporcie do Oświęcimia, chce za wszelką cenę przeżyć piekło niemieckiego obozu zagłady. Los daje jej szansę: ma zaśpiewać na urodzinach swego wroga ? młodego esesmana, który na jej oczach z zimną krwią zamordował bezbronnego więźnia. (z noty wydawcy)
? Dawki fantomowe
Wojciech Chamier-Gliszczyński
Wydawnictwo W.A.B., 2022
Nowa książka autora znakomicie przyjętego przez krytykę ?Portrecisty psów?. // Kiedy się poznają, Irena jest stażystką w Szpitalu dla Dzieci ze Schorzeniami Nerwicowymi, Wadami Wymowy oraz Charakteru, a on, Ludwik Strauss ? słynny na całą Polskę Ludową psychiatra, jest tego szpitala dyrektorem. Pobierają się, on staje się dla niej nauczycielem i mentorem. Z czasem jednak jego umysł zaczyna trawić choroba, a relacja małżonków ulega zmianie. // ?Dawki fantomowe? to utrzymana w tonie wysublimowanej groteski ze świata Rolanda Topora opowieść o zatracie tożsamości, a zarazem o wyzwoleniu spod dominacji drugiej osoby, o odnajdywaniu własnego ja. (z noty wydawcy)
? Karierowicz
Józef Mackiewicz
Wydawnictwo Kontra, 2021
W powieści Mackiewicza wydarzenia rozwijają się precyzyjnie jak w scenariuszu filmu kryminalnego. A jednak ich precyzyjnemu rysunkowi nieustannie towarzyszy coś niewypowiedzianego, tajemniczego... Mimo że akcja utworu rozgrywa się w ciągu sześciu lat, a tempo wydarzeń wcale nie jest szybkie, czytelnik ma wrażenie niezwykłej gęstości i intensywności zdarzeń. (z noty wydawcy)
? Kontra
Józef Mackiewicz
Wydawnictwo Kontra, 2021
?Kontra? ? powieść Józefa Mackiewicza o Kozakach dońskich, obywatelach ZSRR i emigrantach politycznych, którzy w wojnie sowiecko-niemieckiej walczyli przeciwko bolszewikom, a następnie zostali im wydani przez aliantów na podstawie układu jałtańskiego nad rzeką Drawą w Austrii w 1945 roku. // Powieść została wydana po raz pierwszy przez ?Instytut Literacki? w Paryżu w 1957 roku. (z noty wydawcy)
? Piekło ocalonych
Elżbieta Isakiewicz
Państwowy Instytut Wydawniczy, 2019
To wyjątkowy ? bo potwierdzony świadectwem intymnych wyznań ? obraz relacji polsko-żydowskich w okresie II wojny światowej. Na najnowszą książkę Elżbiety Isakiewicz (m.in. ?Czerwony ołówek?, ?Niewyśnione historie?, ?Kocio?) składają się na nią 22 teksty, będące osobistymi relacjami obywateli polskich żydowskiego pochodzenia, o tym w jaki sposób i w jakich okolicznościach zostali oni uratowani od śmierci z rąk hitlerowskiego okupanta przez swoich polskich sąsiadów, przyjaciół i przypadkowo spotkanych życzliwych ludzi. Relacje ocalonych, ocalających lub świadków ocalenia kilkanaście lat temu złożyła w nagrodzony Przez Ministra Kultury tom Ustna harmonijka ? tym razem traumatyczne wspomnienia Elżbieta Isakiewicz poddała artystycznej obróbce i przeniosła ze sfery dokumentu w sferę literatury. Miejscami wypowiedzi bohaterów nabierają walorów dobrze skrojonego dramatu, wręcz scenariusza sensacyjnego filmu, ale takie kompozycyjne czy stylistyczne intruzje narratora w surową opowieść świadków, nie dominują nad całością; przeciwnie, autorka wyraźnie stara się zachować swoistą ascetyczność realnego mówienia, nie komentuje i nie ocenia, co najwyżej do suchych faktów dodaje metaforyczne obrazy, łagodząc, ale też zarazem pogłębiając ich wymowę. Fascynujący tom, który powinien znaleźć się w kanonie lektur szkolnych. W Polsce i w Izraelu. (z noty wydawcy)
? Pułascy. Non alius regit. Tom 2
Wojciech Kudyba
Państwowy Instytut Wydawniczy, 2021
Wojciech Kudyba w zakrojonym na dwa tomy eposie ?Pułascy?, kreśląc losy słynnego rodu patriotów, opowiada nie tylko o konfederacji barskiej i politycznych gierkach carycy, ale przede wszystkim o różnych postawach wobec groźby utraty suwerenności Polski i jej rozmycia się w monarchistycznej Europie. Starając się zrozumieć motywy postępowania swoich bohaterów, unika łatwych ocen. Dzięki temu udaje mu się uchwycić kontur niepodległościowego etosu, który naznaczył naszą historię ostatnich 300 lat. Tym samym uzupełnia obraz epoki stanisławowskiej o barwy, których brak ?Księgom Jakubowym? Olgi Tokarczuk. ?Pułascy? to więcej niż powieść historyczna, to uniwersalna opowieść o polskości i Polakach. Tom pierwszy opowiada o wypadkach z lat 1767?1769 (m.in. sejm repninowski, Berdyczów, Okopy Świętej Trójcy). Tom drugi opowiada o obronie Częstochowy (1668?1672), porwaniu Stanisława Augusta (1771), odium królobójcy, które za to spadło na Pułaskiego oraz o jego walce o niepodległość USA pod hasłem ?Non alius regit. Unita virtus fortior? (Niech obcy nie rządzi. Zjednoczone męstwo silniejsze), z tragicznym grand finale ? bitwą pod Savannah (1779). Książka ukazuje się w rocznicę bitwy. (z noty wydawcy)
? Rok Królika
Joanna Bator
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2022
Autorka bestsellerowych romansów historycznych Julia Mrok kieruje się dwoma pragnieniami: rozkoszy i opowieści. By je zaspokoić, z nikim się nie liczy i nie zważa na skutki swoich poczynań, ale kiedy posuwa się za daleko, w końcu musi zniknąć z własnego życia. Zmienia tożsamość i wygląd, opuszcza swoich dwóch kochanków. Z Warszawy wyjeżdża do Ząbkowic Śląskich ? miasteczka, do którego bardziej pasuje dawna nazwa Frankenstein. Wszechobecna atmosfera grozy zagęszcza się zwłaszcza w jedynym hotelu w mieście, gdzie uciekinierka postanawia wynająć pokój. Jego tajemnicza właścicielka, Wiktoria Frankowska, prowadzi w nim spa ?Pod Królikiem?. Potworna tajemnica, jaka wiąże się z tym miejscem, sprawi, że Julia Mrok będzie musiała na nowo zmierzyć się ze swoją przeszłością i podjąć decyzje, które po raz kolejny odmienią jej życie. (z noty wydawcy)
? Trzeba być cicho
Agnieszka Jelonek
Wydawnictwo Cyranka, 2022
Luna i Theo czują, że ich małżeństwo weszło w okres stagnacji. W nadziei na zmianę wprowadzają się do starego wiejskiego domu, nie sami jednak, lecz z przyjaciółką ? przeciwieństwem Luny, kimś pomiędzy dzieckiem a szeptuchą. Pod jej wpływem w Lunie zaczynają odzywać się sekrety z dzieciństwa; domagają się ujawnienia. A przecież chciała tylko poudawać, że jest kimś innym, córką innego ojca, żoną innego męża. Pragnienie, żeby coś się w życiu zmieniło ziszcza się, ale nie tak, jak sobie wyobrażała. Należało marzyć ostrożnie. (z noty wydawcy)
? Tu nie ma nic
Krystian Janik
Wydawnictwo Lira, 2022
Dawno, dawno temu, za górami, za lasami? A może jednak niedawno? Może wczoraj, dziś, może jutro? Tuż za rogiem, w twoim bloku, u sąsiada za płotem. Wciąż rozgrywa się ta sama historia. On kocha, ale pije i bije. Ona kocha i wybacza. Bo co jej pozostało? Rodzina musi trzymać się razem ? dla dzieci chociażby. O miłości nikt nie mówi, bo po co? Życie kręci się wokół telewizora, meczów polskiej reprezentacji, papierosów i żołądkowej gorzkiej. // Czy istnieje cień szansy, że ten odwieczny krąg zostanie w końcu przerwany? On przestanie pić, ona od niego odejdzie. Co się wtedy stanie z tym światem, który zdawał się nie do ruszenia? // Ci, którym uda się wyrwać, będą wspominać swój pobyt w Odchylicach jak przez mgłę. I wciąż będą tu wracać. Bo takie miejsca działają jak magnes ? wiecznie uśpione miasteczka, w których nie ma nic. (z noty wydawcy)
? W stronę Seretu
Wiesław Helak
[wydawnictwo:] Arcana, 2021
?W stronę Seretu? to kolejna znakomita powieść Wiesława Helaka. O naszej najnowszej historii, o PRL jako rodzaju zemsty bolszewików za rok 1920, o niszczeniu narodowych elit przez komunistów. Ale to także książka uniwersalna: o szlachetności, o wielkiej miłości ojca do syna i syna do ojca, o miłości tragicznej i ponadczasowej. Miłości, która każe pokoleniom przekazywać i chronić wartości i dzięki tym wartościom trwać. To również powieść religijna: o poszukiwaniu Boga w czasie marnym. Jak zawsze u Helaka, jest tu mnóstwo odniesień muzycznych i malarskich. Są one piękne i ważne, bo tradycja jest w prozie autora W stronę Seretu fundamentem wolności i piękna. Są w tej powieści sceny świetne, zwłaszcza te związane z antykomunistycznym podziemiem, ta o spotkaniu w ?Tygodniku Powszechnym? Jania z Turowiczem, w ogóle znakomicie pokazana jest Polska stalinowska, zwłaszcza że jest ona widziana z perspektywy ex-ziemianina, ex-oficera, wroga komunizmu i komunistów. Zahipnotyzował mnie również język tej powieści ? ma on w sobie wyzywająco niedzisiejszą powagę, a jego śpiewność nadaje losom bohaterów rodzaj patyny, głębi, ale i piękna. (prof. Maciej Urbanowski) (z noty wydawcy)
? Wszyscy byli odwróceni. Sowa, córka piekarza
Marek Hłasko
Wydawnictwo Iskry, 2021
?Wszyscy byli odwróceni? to powieść zderzająca religijność z cynizmem, ukazująca wątłość biblijnych słów w konfrontacji z realnym doświadczeniem. ?Sowa, córka piekarza?, abstrahując od elementów autobiograficznych, jest przede wszystkim niezwykle mroczną powieścią rozrachunkową. Jej bohaterowie potrafią jedynie udawać uczucia, tworzyć iluzje rzeczywistości, wchodzić w układy z założenia fałszywe. Obrazując ludzi przegranych, którzy z różnych przyczyn znaleźli się na marginesie życia i w żaden sposób nie potrafią sobie pomóc, kreuje Hłasko wizję Izraela jako miejsca nieprzyjaznego, pozbawionego praw i obowiązków, przypominającego raczej westernowy Dziki Zachód niż Ziemię Obiecaną. (z noty wydawcy)
