Język polskiJęzyk angielskiJęzyk francuskiJęzyk ukraińskiJęzyk niemieckiJęzyk migowy

Jane Austen, tej brytyjskiej pisarki chyba nie trzeba nikomu przedstawiać. Od jej śmierci w 1817 roku minęło już ponad 200 lat, a jej popularność nie słabnie. W czym tkwi fenomen XIX-wiecznych historii o miłości, że tak często sięgają po nie czytelnicy XXI wieku? Austen świetnie potrafiła rozprawić się z własną klasą społeczną. Jej ostry język bawi do dziś, a opisywane romantyczne uniesienia wciąż wzruszają. Jednak popularność pisarki nie byłaby tak wielka, gdyby nie kino i telewizja, które kochają kostiumowe romanse i dramaty. Publiczność z niesłabnącym zapałem ogląda kolejne zmagania panien na wydaniu i nieśmiałych kawalerów z ogromnym majątkiem.

Wystarczy spojrzeć na liczbę ekranizacji powieści Jane Austen. Najbardziej znana powieść Duma i uprzedzenie była adaptowana wielokrotnie, począwszy od 1938 roku! W 2020 roku na ekranach kin można było zobaczyć najnowszą wersję Emmy. Ostatnio pojawiły się też informacje o przygotowaniach do nakręcenia nowej wersji Perswazji z Dakotą Johnson i Henrym Goldingiem w rolach głównych.

Dzisiaj przedstawię Wam ekranizacje powieści Jane Austen, które możecie wypożyczyć w naszej Fonotece.
 

Jedyny słuszny wybór, czyli Colin Firth jako pan Darcy!

W naszych zbiorach możecie znaleźć najbardziej znaną wersję Dumy i uprzedzenia, czyli produkcję z roku 1995 w reżyserii S. Langtona. Jest to bardzo wierna ekranizacja powieści i z tego powodu powstała jako sześcioodcinkowy miniserial. W rolach głównych zobaczymy Colina Firtha jako pana Darcy’ego i Jennifer Ehle jako Elizabeth Bennet.
 
Serial opowiada historię niezbyt zamożnej rodziny Bennetów. Głównym zmartwieniem pani Bennet jest wydanie pięciu córek za mąż za majętnych i dobrze urodzonych kawalerów. Szczęśliwym trafem do pobliskiego Netherfield wprowadza się pan Bingley, który z miejsca zakochuje się w Jane, najstarszej pannie Bennet. Przyjaciel mężczyzny, mrukliwy i dumny pan Darcy, zwraca uwagę na jej młodszą siostrę Elizabeth. Na drodze do szczęścia obu par stają wzajemne uprzedzenia, status społeczny i majątkowy, a także niezbyt przyjazne osoby.
 
Piękne kostiumy i krajobrazy pozwalają wczuć się w realia epoki, a charyzmatyczna para głównych bohaterów sprawia, że trudno oderwać się od ekranu. Produkcja zdobyła wielu fanów na całym świecie, a Colin Firth stał się uosobieniem brytyjskiego dżentelmena i jak niektórzy twierdzą – jedynym prawdziwym panem Darcym. Co ciekawe, Hellen Fielding w książkach o Bridget Jones jednego z bohaterów nazwała Mark Darcy na cześć postaci stworzonej przez Austen. W ekranizacji tych powieści postać tę zagrał oczywiście Colin Firth. Wszystkie trzy części przygód Bridget również znajdziecie w naszych zbiorach.

 
Rozum vs. serce

Rozważna i romantyczna (reż. A. Lee, 1995) to kolejna ekranizacja powieści Jane Austen z gwiazdorską obsadą. W rolę sióstr Dashwood wcieliły się Emma Thompson i Kate Winslet. Pułkownika Christophera Brandona zagrał Alan Rickman, a Edwarda Ferrarsa – Hugh Grant.

Po śmierci ojca panny Dashwood i ich matka są zmuszone wyprowadzić się z rodzinnego domu. Przeprowadzka do posiadłości Barton jest okazją do nawiązania nowych znajomości. Impulsywna i marząca o wielkim uczuciu Marianne zakochuje się w panu Willoughby. Nie zauważa, że sama stała się obiektem nieodwzajemnionego uczucia nieśmiałego pułkownika Brandona. Natomiast jej starsza siostra Elinor odkrywa, że jej ukochany Edward ma już narzeczoną. Siostry muszą pokonać liczne przeszkody, by odnaleźć miłość.
 
To świetna ekranizacja z cudowną grą aktorską, zwłaszcza Emmy Thomson. Wierne fanki Jane Austen docenią również Alana Rickmana jako wspaniałego pułkownika Brandona. Film otrzymał kilka nominacji do Oscara i jedną statuetkę za najlepszy scenariusz adaptowany przyznaną Emmie Thompson, która wciela się w rolę Elinor.
 

Zdanie rodziny jest najważniejsze!

Perswazje to najbardziej dramatyczna i najpóźniejsza powieść pisarki, wydana już pośmiertnie, w 1817 roku. Śledzimy w niej losy Anny Elliot, 19-letniej dziewczyny pochodzącej z arystokratycznej rodziny, która zakochała się w znacznie niżej urodzonym kapitanie. Rodzina, niezadowolona z takiego związku, przekonuje Annę do zerwania zaręczyn. Para spotyka się ponownie 8 lat później, co daje bohaterce nadzieję na ożywienie uczuć i szczęście.
 
Ekranizacja z 2007 została wyreżyserowana przez A. Shergolda. W rolę Anny wcieliła się Sally Hawkins, a kapitana Wentwortha zagrał Rupert Penry-Jones.

 
Trzy swatki

Emma to opowieść o Emmie Woodhouse, bogatej pannie, która mieszka z ojcem na angielskiej prowincji. Znudzona brakiem towarzystwa i rozrywek, postanawia zabawić się w swatkę. Z jej działań wynikają liczne komplikacje, które nie zawsze przynoszą oczekiwane rezultaty. Emma, która postanowiła nie wychodzić za mąż, przypadkiem sama wpada we własne sidła. Jest to powieść w stylu komedii omyłek, która również doczekała się wielu ekranizacji.
 
W Fonotece znajdziecie 3 filmy o tym tytule:

W Emmie z 1996 roku (reż. D. McGrath) w główną rolę wcieliła się Gwyneth Paltrow, Toni Collette zagrała Harriet Smith, a postać Franka Churchilla Ewan McGregor. Film otrzymał Oscara za najlepszą muzykę. W tym wydaniu jest to lekka komedia romantyczna, trochę odbiegająca fabularnie od książkowego oryginału.
 
Z 2009 roku pochodzi następna ekranizacja Emmy (reż. J. O’Hanlon) w formie czteroodcinkowego miniserialu. Jak powszechnie wiadomo, BBC doskonale zna się na produkcji filmów i seriali kostiumowych. Ten film również jest jedną z lepszych adaptacji twórczości Jane Austen. W tytułową rolę wcieliła się Romola Garai, jej ojca zagrał Michael Gambon, a pana Knightleya – Jonny Lee Miller.
 
Najnowszy film o przygodach panny Woodhouse (reż. A. de Wilde, 2020) został obsadzony przez Anyę Taylor-Joy oraz Billa Nighty’ego. Ta ekranizacja tchnęła świeżego ducha w dobrze znaną historię. Świetna scenografia i kostiumy, a przede wszystkim wspaniała gra aktorska sprawiają, że ogląda się go z ogromną przyjemnością. Produkcja otrzymała dwa Oscary – za kostiumy oraz za charakteryzację i fryzury – a Taylor-Joy za swoją rolę została nagrodzona Złotym Globem. Tutaj nacisk został położony przede wszystkim na komizm sytuacyjny, co sprawia, że trochę przestarzała fabuła o dziewczynie bawiącej się w swatkę, staje się lekką i zabawną produkcją, ale wierną powieściowemu oryginałowi.
 
Na samym końcu wypada wspomnieć o serialu Sandition (2019), który powstał na podstawie niedokończonej powieści Jane Austen. Jest to historia mieszkańców niewielkiego miasteczka rybackiego, które przekształca się w nadmorski kurort. Polecam zobaczyć i samemu ocenić jak scenarzysta Andrew Davies poradził sobie z rozwinięciem wątków rozpoczętych przez brytyjską pisarkę.

Ciekawa jestem, którą ekranizację powieści Austen lubicie najbardziej? Ja pozostaję wierna Dumie i uprzedzeniu z 1995 roku, bo tak jak pan Darcy potrafi spoglądać tylko Colin Firth!

Zapraszam do Fonoteki!

Joanna Chaszczewicz – wrocławianka, absolwentka Uniwersytetu Wroclawskiego (kierunek – antropologia literatury, teatru i filmu). Miłośniczka kina i literatury kryminalnej. Pracuje w Fonotece DBP.