Język polskiJęzyk angielskiJęzyk francuskiJęzyk ukraińskiJęzyk niemieckiJęzyk migowy

Projekt Tatry

Maciej Kozłowski ? z wykształcenia kulturoznawca, z pochodzenia: krakowianin. Autor książki ?Zanim wyjedziesz w Bieszczady?, którą napisał wraz z leśnikami z bieszczadzkiego Baligrodu. I to właśnie w trakcie tworzenia jednej z tych książek rozmawiał ze współautorem ?Projektu Tatry? Szymonem Ziobrowskim ? obecnym dyrektorem Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Kozlowski Projekt Tatry popr2 500pcx

?Skądkolwiek wieje wiatr, zawsze ma zapach Tatr?. Jan Sztaudynger

Niezliczona ilość przebytych na szlakach kilometrów powoduje tylko, że chce się więcej i więcej. Człowiek nigdy nie ma dość, a podczas wędrówek często nie zwraca uwagi na wiele otaczających go rzeczy, albo nie zastanawia się nad pewnymi rozwiązaniami.

?Projekt Tatry. Jak ocalić ludzi, naturę oraz przyszłość? to 14 rozdziałów poświęconych wielu zagadnieniom, które składają się w jeden obraz dobrze działającego mechanizmu, pozwalającego człowiekowi obcować z naturą. Książka stanowi dyskusję na temat starcia między cywilizacją a ekologią. Z tekstu dowiadujemy się wszystkiego o ?obrożowaniu? niedźwiedzi, ich odstraszaniu, obserwacji; o tym jak park narodowy może przyczynić się do rozwoju nowoczesnych technologii i o tym jakie działania podejmuje TPN, żeby przyrodzie żyło się lepiej w kontakcie z człowiekiem. A kontakt ten w ostatnich latach jest niemały i ciągle rośnie.

To różnorodny zbiór esejów, wywiadów o osobach, które, mimo różnych profesji, związane są mniej lub bardziej z Tatrami. Ukazane są ich sylwetki i działania mające na celu zachowanie środowiska takim, jakim powinno być. Nie tylko środowiska w sensie przyrody, ale również miasta Zakopane wraz z jego zapleczem kulturowym. Autorzy zarysowują również historyczne koleje rzeczy, motywacje i przyczyny założenia Tatrzańskiego Parku Narodowego. Podkreślone zostało, jak długą drogę musiała przejść ta instytucja, żeby móc w pełni zająć się ochroną tego, co najcenniejsze.

Ciekawym aspektem książki są umieszczone w pobliżu tekstu QR kody do samodzielnego zeskanowania i zapoznania się z interesującym tematem dogłębniej. Ma to charakter innowacyjności, która podkreśla otwartość umysłu i nowoczesne działania Parku.

Ta pozycja mogłaby wejść do zbioru lektur, które każdy turysta powinien przeczytać przed odwiedzeniem Parku. Warto poznać perspektywę dyrekcji i pracowników w kwestii wielu interesujących tematów, a także zrozumieć jak bardzo ważne jest dbanie o to, co przez tyle lat udało się wypracować. ?Projekt Tatry? wyraża troskę o stan TPN, pokazuje realne działania, a także uczy szacunku do fauny, flory i tatrzańskiego dziedzictwa. Przez niektórych czytelników książka może zostać odebrana jako nieco chaotyczna, ale takie właśnie jest bywanie pod Tatrami: nieco zwariowane, energiczne i pełne wrażeń, a jednocześnie dające lekcję pokory.

Dagmara Bojko

Luty 2023

Szymon Ziobrowski, Maciej KozłowskiProjekt Tatry. Jak ocalić ludzi, naturę oraz przyszłość, Wydawnictwo Znak Horyzont 2022

Harry Potter ? chłopiec, który jest wiecznie żywy

Pierwsza książka o Harrym Potterze ? Chłopcu, Który Przeżył ? powstała ponad 25 lat temu, natomiast siódmy i ostatni tom ukazał się w 2007 r. Wydawać by się mogło, że po takim czasie pojawi się inna historia o całkiem nowych bohaterach, która znajdzie drogę do serc dzieci i dorosłych i stanie się czymś na kształt ?potteromanii?. Różne opowieści wyrastały, miały swoją chwilę i choć wciąż żyją w pamięci fanów, żadna z nich nie stała się tak popularna i rozpoznawalna. W sklepach wciąż można kupić nowe kolekcje ubrań i gadżetów związanych z Harrym Potterem. Na stronie FanFiction.net twórczość fanowska do sagi o młodym czarodzieju (843 tysiące historii) zostawiła daleko w tyle opowiadania dotyczące innych książek (na drugim miejscu jest saga ?Zmierzch? ? 222 tysiące opowiadań).

okładka Harry Potter

Co sprawiło, że książki napisane przez J. K. Rowling zostały tak niezwykłym zjawiskiem społecznym? Co jest w nich wyjątkowego pomimo szerokiej krytyki? W pracy zbiorowej pt. ?Harry Potter: fenomen społeczny, zjawisko literackie, ikona popkultury? autorzy poszczególnych artykułów szukają odpowiedzi na te pytania. Motyw tego fenomenu widoczny jest w niemal każdym tekście, choć mają one różną tematykę. Autorzy traktują serię o Chłopcu, Który Przeżył wieloaspektowo. Poruszają kwestie takie jak: zjawisko ?potteromanii?, transmedialność treści, uzyskaną za pomocą portalu Pottermore.com (obecnie www.wizardingworld.com) czy miejsce sagi w polskim dyskursie naukowym.

Artykuły pozwalają spojrzeć na serię o Harrym Potterze inaczej, szerzej. Pomagają dostrzec zamysły autorki, który niekoniecznie są widoczne na pierwszy rzut oka. Okazuje się, że trzecia część pt. ?Harry Potter i Więzień Azkabanu? ma w sobie wiele z kultury wiktoriańskiej (ciotka Marge i jej poglądy na wychowanie, Syriusz Black uważany za mordercę, tajemnica prawdziwej natury Remusa Lupina). Znaczenie imion bohaterów może oddawać ich charakter (np. Minerva, to bardzo inteligentna nauczycielka, ale też bogini mądrości). Natomiast Severus Snape jest bohaterem niemal wyjętym z epoki romantyzmu (to indywidualista i samotnik, nieszczęśliwie zakochany, dążył do destrukcji i ulegał silnym emocjom). Rozwinięcie tych wątków, a także wielu innych, znajduje się na kartach opracowania.

Dodatkowym atutem książki są obszerne przypisy oraz bibliografie do każdego z artykułów, które mogą pomóc w pogłębieniu wiedzy na interesujący temat oraz pokazują jak wiele opracowań dotyczących książek o Harrym Potterze już się ukazało.

Pozycja ?Harry Potter: fenomen społeczny, zjawisko literackie, ikona popkultury? zdecydowanie nie jest obowiązkowa na liście ?do przeczytania? każdego fana, ale może przynieść dodatkowe informacje, czy skłonić do przemyśleń. Polecam ją każdemu Gryfonowi ? jeśli ma odwagę czytać publikacje naukowe, Krukonowi ? zawsze żądnemu wiedzy, Puchonowi ? lojalnemu wszystkiemu, co dotyczy sagi oraz Ślizgonowi ? który zawsze powinien mieć gotowe argumenty i plan, na każdą sytuację. Może po nią sięgnąć również każdy Mugol, który chciałby zrozumieć o co ten cały szum.

Ewa Długosz

Listopad 2022

Harry Potter. Fenomen społeczny, zjawisko literackie, ikona popkultury, pod redakcją Weroniki Kosteckiej i Macieja Skowery, Wydawnictwo SBP, 2014.

 

ŚWIETNA KSIĄŻKA NA TRUDNY TEMAT

Ciekawie i wciągająco napisana przez Katarzynę Ryrych powieść psychologiczna o relacji dwóch braci: ośmioletniego Piotrka (zwanego Bratkiem) i starszego, niepełnosprawnego Stefana. Relacje między braćmi są w powieści kluczowe, gdyż dzięki starszemu bratu młodszy poznaje zawiłości świata i szybko dojrzewa intelektualnie.  Młody bohater zastanawia się nad relacjami rodzinnymi, analizuje sytuacje szkolne, opisuje społeczność małego miasteczka widzianą jego oczami.
Czytaj więcej: ŚWIETNA KSIĄŻKA NA TRUDNY TEMAT

POWIEŚĆ BIOGRAFICZNA O WIELKIM NIEZNANYM

Kim jest (czy był, bo nie żyje już ponad 60 lat) Jan Czochralski, chyba wie niewielu Polaków. Być może nazwisko to kojarzy bardzo pozytywnie grono uczonych polskich, bo jest to wybitny wynalazca o polskim rodowodzie, który zrobił, jak wielu polskich uczonych, karierę na Zachodzie.
Czytaj więcej: POWIEŚĆ BIOGRAFICZNA O WIELKIM NIEZNANYM