? Brudne czyny
Marek Hłasko
Wydawnictwo Iskry, 2021
Pierwsza izraelska powieść Marka Hłaski i najdłuższa z dotychczas napisanych. Stanowi ona swoistą cezurę w jego twórczości.
To utwór człowieka dojrzałego, rozgoryczonego, doświadczonego nostalgią i poczuciem braku. Historia Abakarowa, pałającego żądzą zemsty pilota pozbawionego licencji, oraz Katarzyny, zgorzkniałej artystki tęskniącej za uznaniem, zagubionej w anonimowym świecie. (z noty wydawcy)
? Brzask i zmierzch
Joanna Wtulich
[cykl:] Trylogia lwowska. Tom 3
Wydawnictwo: Lira, 2021
Lwów, początek XX wieku. Uczucie młodej hrabiny zostaje wystawione na próbę. Czy miłość pokona nienawiść? // Wydawać by się mogło, że rozpaczliwa decyzja Anny, podjęta z miłości do męża, definitywnie zniszczy małżeństwo Dukajskich. Tymczasem życie niesie kolejne niespodzianki. Czy Michał odwzajemni przywiązanie żony? Kto okaże się przyjacielem, a kto wrogiem i komu zależeć będzie na rozdzieleniu małżonków? // Magiczny Lwów z początku XX wieku, bezkresne korytarze Twierdzy Przemyśl oraz sielsko-anielski Jabłonów staną się tłem dramatycznych wydarzeń. (z noty wydawcy)
? Ćwiartka Szymborskiej, czyli lektury nadobowiązkowe
Wisława Szymborska, Jacek Dehnel [wybór]
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2021
Czyta wszystko. Od Gimnastyki dla kobiet w czasie ciąży i połogu przez leksykony produktów spożywczych po Historię Bliskiego Wschodu w starożytności. O przeczytanych ?dziełach? rozprawia w felietonach przez lata publikowanych na łamach prasy. Dowcipne, innym razem błyskotliwie złośliwe teksty w połączeniu ze słynnymi wyklejankami są intrygującym portretem Szymborskiej. W jej wyborach lekturowych odbija się świat i zmiana, jaka zachodzi w niej samej. W latach 70. jeszcze z lekkim sceptycyzmem prosi czytelnika, by nie zaliczał jej do ?wojujących feministek?. W 90. już z wyraźnym zadowoleniem zauważa, że ?feminizm jest na czasie?. Z pełnym rozmysłem nazywa ?piekłem kobiet? dwór Ludwika XIV. Innym razem żałuje, że w języku zanikły feminatywy i czeka na kogoś, kogo uściska za nazwanie jej ?panią redaktorką?. Autorski wybór Jacka Dehnela uwydatnia ponadczasowość Lektur nadobowiązkowych Wisławy Szymborskiej, wciąż uderzająco aktualnych. // Jacek Dehnel: ?Oto miałem wyciąć z całej Szymborskiej takie kawałki, które, zebrane do kupy, pozwolą stworzyć jej portret w pomniejszeniu: strzępki o wspólnej objętości ćwiartki mają oddać całość. Z podobizną to niemożliwe: jeśli z dwudziestu palców u rąk weźmiemy pięć, z zębów ? osiem, z dwojga oczu i dwojga uszu do wyboru jedną sztukę tego lub owego, powstać musi potwór. Z tekstami to na szczęście nieco łatwiejsze, ale i tak ryzyko wykrzywienia noblistki jest znaczne. (?) W tym sensie mój wybór będzie na szczęście zawsze nadobowiązkowy?. (z noty wydawcy)
? Dezorientacje. Antologia polskiej literatury queer
Opracowanie zbiorowe
Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2021
W setce zebranych w niniejszym tomie tekstów polskich autorek i autorów ? od Adama Mickiewicza, przez Jarosława Iwaszkiewicza czy Irenę Krzywicką, po Ingę Iwasiów i Jacka Dehnela ? wyłania się ważna część polskiej literatury i społeczeństwa od końca XVIII do początku XXI wieku. Fragmenty prozy, szkice eseistyczne czy poezja, nie są tu jedynie świadectwem różnorodnych zjawisk literackich, lecz przede wszystkim znakiem zmieniających się wzorów i norm społeczno-kulturowych. ?Dezorientacje?? wpisują się przez to w kontekst globalny ? ?queer studies?; ale i lokalny nawiązując do legendarnej antologii Marii Janion z lat 80. ?Transgresje?. // Ta antologia ukazuje nie tylko reprezentacje nienormatywnych seksualności i płci na tle zmieniających się historycznie norm kulturowych, ale i wskazuje na wątki, historie, i przemilczane elementy życia twórców i twórczyń, o których dotychczas mówiono jedynie w wąskich kręgach literaturoznawców. Książka nie tyle odkrywa nieznane, co przywraca do głównego nurtu polskiej literatury i kultury ważne dla zrozumienia współczesności zjawiska, teksty i autorów. (z noty wydawcy)
? Finalistka
Anna Janko
Wydawnictwo Literackie, 2021
Hanna M. to pisarka w tak zwanym dojrzałym wieku, aktywistka-pesymistka, która niejedno w życiu przeszła. Ma za sobą trudną młodość, nieudane związki, rodzinne rewolucje. Teraz los wystawia jej rachunki za podjęte decyzje, ale też daje nowe nadzieje na starą miłość. Tymczasem z offu słychać tykanie zegara, biologicznego. // Żeby się ratować, Hanka rzuca się w wir opowieści. Bo życie nie daje się zrozumieć, jeśli się go nie opowie. Im bliżej końca, tym jest to ważniejsze; kto by chciał rozstawać się ze sobą, niczego o sobie nie wiedząc! Hanka musi zatem wymyślić siebie na nowo i stanąć do finału życia. W drugiej jego połowie próbuje zagadać przemijanie, odwlec napisy końcowe, przechytrzyć śmierć czyhającą za rogiem następnej kartki. // Jej intymny dziennik to notatki maratończyka. Ale przecież nie o dotarcie do mety tu chodzi, lecz o to, by wciąż być w trasie, nawet jeśli pełna jest meandrów i ostrych wiraży. // Najnowsza ? wyczekiwana od lat! ? powieść Anny Janko to wielki powrót Hanki ? ukochanej przez czytelników bohaterki ?Dziewczyny z zapałkami? i ?Pasji według św. Hanki?. (z noty wydawcy)
? Granit
Michał Kukuła
[wydawnictwo:] Mamiko, 2021
W Niemczy, dolnośląskim miasteczku, pojawia się Ziemowit Stopka. Ma pełnić tam rolę listonosza. Nie mija jednak zbyt wiele czasu od objęcia nowej posady, gdy zaczynają dziać się wokół niego dziwne rzeczy. Ulica bez adresu, zaginione listy, tajemniczy mieszkańcy, zwani ?forever young? to tylko okruchy układanki, którą stara się poskładać główny bohater. // Pomaga mu w tym nowo poznana współpracowniczka, Karolina. Razem odkrywają karty historii miasta. Jednak nie jest to przeszłość, którą znają historycy. Tajemnicze listy okazują się prowadzić do zamierzchłej przeszłości Ziemowita i innych bohaterów. Wszystko zaczyna układać się w całość, kiedy poznajemy listy i pamiętniki, jednak najważniejszym, zaginionym puzzlem jest ?Czarcia Łza? ? tajemniczy klejnot, poszukiwany przez mroczną postać, Borthira Angwelesa. A rozwiązanie tej historii może okazać się nie bez wpływu na losy okolicznych mieszkańców. // ?Granit? to książka o małym miasteczku, jego historii i duchach przeszłości. Jest to powieść szkatułkowa, w której każdy drobiazg nosi w sobie niekiedy mroczną opowieść. To także proza zawierająca w sobie elementy realizmu magicznego. (z noty wydawcy)
? Jak nie zabiłem swojego ojca
i jak bardzo tego żałuję
Mateusz Pakuła
Wydawnictwo Nisza, 2021
To jest opowieść o umieraniu. Szczera, intymna do granic, groteskowa, brutalna, smutna i okropnie śmieszna. To dziennik umierania ojca, nie książka wspomnieniowa. To historia o rodzinie w sytuacji granicznej. O instytucjach opiekuńczych, które zawalają sprawę. O Kościele, który zawala, służbie zdrowia, która zawala. To opowieść o czułości i bliskości, które zalewa gniew, bezradność, rozpacz i wściekłość. To w końcu krzyk przeciwko nielegalności eutanazji. (z noty wydawcy)
? Lalka z Lizbony
Iwona Słabuszewska-Krauze
Wydawnictwo Lira, 2021
W różnych okolicznościach w Lizbonie znikają trzy osoby. Łączy je to, że ktoś je kocha, ktoś za nimi tęskni, ktoś ich szuka. Inez pewnego dnia budzi się w pustym mieszkaniu. Po narzeczonym, z którym przyjechała do miasta, pozostaje tylko niezapisana kartka. Dziennikarz Carlos zostaje wyprowadzony z domu o czwartej nad ranem i bez słowa pozostawia ciężarną żonę. Młody chłopak Diogo chce uniknąć wysłania do Afryki, ale nie zdąża uciec. Za sprawą Florindy, ekscentrycznej właścicielki kliniki dla lalek, niezwiązane ze sobą historie zapętlają się tak, że jedna nie może istnieć bez drugiej, a czasy współczesne mieszają się z trudną przeszłością okresu dyktatury Salazara i rewolucji goździków. // Miasto słońca staje się miejscem, w którym rozgrywają się ludzkie dramaty, ale też takim, w którym wszystko jest możliwe. (z noty wydawcy)
? Lew i komedianci
Bronisław Wildstein
PIW Państwowy Instytut Wydawniczy, 2021
Książka zawiera obok trzech opowiadań dwa dramaty. A jednak choć autor sięga po nowe formy, niezmienny pozostaje cel jego twórczości literackiej, w której od lat podejmuje filozoficzną refleksję nad współczesnym światem. W Lwie mierzy się z problemem zdrady ? który stanowi ważny temat jego literackiej drogi, począwszy od debiutanckiej powieści Jak woda ? pochyla się także nad zagadnieniem kształtowania rzeczywistości poprzez totalitarne systemy polityczne i filozoficzne. Kryształowy Gmach to antyutopia stanowiąca pojemną alegorię neoliberalnej rzeczywistości społeczno-politycznej. Sięgnięcie po tę konwencję to novum u autora, choć przecież cała jego proza, od dawna, zawiera w sobie metafory niosące aksjologiczny ładunek. O poszukiwaniu wartości i potrzebie jednoznacznego nazwania pojęć mówi Wildstein w intymnym opowiadaniu Babel, traktującym o przeżywającym kryzys naukowcu. Z kolei w dramatach Głos z innego świata i Komedianci łączy groteskę i satyrę z utkaną przezeń siatką odniesień do społecznych problemów dzisiejszej Polski i świata, z galopującą dyktaturą politycznej poprawności na czele. Zbiór ten to więc z jednej strony kontynuacja drogi twórczej, kolejne wykorzystanie języka literackiego w służbie refleksji aksjologicznej, z drugiej zaś ? podróż do krainy nowych konwencji i rozwiązań. (z noty wydawcy)
? Pusty przelot
Daniel Odija
Wydawnictwo: Czarne, 2021
Jak kierować własnym życiem, gdy jedna z najbliższych osób popada w chorobę psychiczną? "Pusty przelot" to historia dorastania i życia dwóch braci. Gdy starszy niczym męczennik na klęczkach wyrusza w drogę, z ust psychiatry pada diagnoza. Od tej chwili młodszy brat musi zmierzyć się z nową sytuacją, poczuciem winy i odpowiedzialności oraz własnymi problemami, w tym nierówną walką z alkoholem. Nie może liczyć na pomoc matki ? zrezygnowana trzyma się z boku. // Daniel Odija opowiada w tej poruszającej powieści o rodzinnych relacjach, które życie wystawia na najcięższą próbę. Choroba psychiczna kładzie się cieniem na losach całej rodziny. Rzeczywistość wyznaczają kolejne wizyty w szpitalach, remisje i nawroty. Główny bohater z całych sił stara się nie stracić z oczu człowieka, z którym się wychował. Tylko czy to jest możliwe, gdy życie brata zamienia się w pusty przelot, ?tam, gdzie niepojęta pustka staje się tobą, a ty stajesz się pustką?? (z noty wydawcy)
? Requiem dla Wrocławia
Szymon Koprowski
Oficyna Wydawnicza ATUT, 2021
Lata 30. i 40. XXI wieku po katastrofie klimatycznej, która objęła cały świat. Jednak globalny armagedon opisywany jest z perspektywy Wrocławia ? spalonego słońcem, martwego pod każdym względem. // Miasto rozedrgane pięćdziesięciostopniowym upałem, zanurzone w absolutnej ciszy, pozbawione mieszkańców, nie jest bytem ważniejszym niż polne kamienie, wyschnięta roślinność czy rdzewiejące, znieruchomiałe tramwaje i samochody. Niezrozumiałym zrządzeniem losu globalną katastrofę klimatyczną przeżył jeden człowiek, wrocławianin. Żyje na krawędzi szaleństwa. Najgorzej znosi nie brak wody, tylko samotność i brak nadziei. Bywa w miejscach, o których za dobrych czasów nie miał zielonego pojęcia. Zagląda do muzeów, bibliotek, kościołów, archiwów, odkrywa przeszłość, wydarzenia z czasów młodości poprzedzające upadek. Zdaje sobie sprawę , że i on swoim bezrefleksyjnym życiem przyczynił się do smutnego końca cywilizacji. W końcu los, Bóg, absolut czy szwankujący umysł (jak było naprawdę, bohater nigdy się nie dowiedział) stawia na jego drodze wybitnie inteligentnego, mówiącego szympansa i od tej pory razem próbują naprawić to, co ludzkość bezpowrotnie zniszczyła... (z noty wydawcy)
? Wilcza rzeka
Wioletta Grzegorzewska
Wydawnictwo: W.A.B., 2021
Autobiograficzna, oparta na dzienniku, powieść drogi, która relacjonuje dramatyczne losy pisarki, samotnej matki, mieszkającej na stałe w Wielkiej Brytanii. Bohaterka planuje przeprowadzkę z małej wyspy położonej na kanale la Manche, kiedy jest gotowa do drogi, nagle na świecie wybucha pandemia. Ostatnim promem udaje jej się przepłynąć do Southampton z córką, psem i kotem, skąd wyrusza do Hastings, gdzie jednak nie czeka na nią obiecane mieszkanie. Od tego dnia próbuje przetrwać, tuła się z trzynastoletnią córką po przypadkowych stancjach, które dzieli z różnymi, imigrantami, biedakami i, takimi jak ona, życiowymi wykolejeńcami i wreszcie staje się bezdomna i trafia z córką do schroniska dla kobiet. (z noty wydawcy)
