Seriale. Do następnego odcinka.

Katarzyna Czajka-Kominiarczuk ? pisarka, blogerka, socjolożka i historyczka, tworzy podcasty. Pracuje również w archiwum tygodnika ?Polityka?. W sieci znana jako Zwierz Popkulturalny.

?Seriale? Gdyby nie one, pewnie nie mielibyśmy dziś o czym rozmawiać? ? ten cytat z czwartej strony okładki książki Katarzyny Czajki-Kominiarczuk, choć być może odrobinę na wyrost, dobrze obrazuje fenomen seriali, szczególnie w ostatnich latach. Fenomen, który dodatkowo przypieczętowała pandemia.


W.A.B., 2021

Czy zastanawialiście się kiedyś, dlaczego główna postać umiera właściwie bez powodu? Albo dlaczego któraś z nich jest nagle w ciąży, choć nic nie wskazywało na to, że tak się wydarzy? W jednym z rozdziałów znajdują się odpowiedzi na te pytania. Pozwalają spojrzeć na ulubione serie z innej perspektywy. Urazy, skandale, ciąże czy rezygnacja odtwórców głównych ról ? zadziwiające jest to, jak wiele wątków w serialach zostało zmodyfikowanych właśnie z takich powodów.

Publikacja została podzielona na pięć części: twórcy, streaming, serialowe gatunki, najlepsze odcinki oraz bohaterowie. Dodatkowo w aneksie zamieszczono listy dziesięciu subiektywnie najlepszych seriali z danego gatunku oraz bardzo przydatny słowniczek pojęć, który pomaga uporządkować zdobytą wiedzę. Zaciekawiła mnie okładka, na której znajdują się sylwetki czterech osób oraz kanapa ? można pokusić się o próbę odgadnięcia poszczególnych postaci (czyżby był tam Geralt z Rivii?). Należy zaznaczyć, że w książce można trafić na spojlery, jednak są one oznaczone przed zawierającym je rozdziałem.

Publikacja traktuje też o historii ? scenarzystach i ich strajkach, początkach powstawania zawodu showrunnera (główny producent serialu), rozwoju poszczególnych gatunków czy np. pierwszych serialach o superbohaterach.

Autorka przedstawia obecną sytuację seriali i zmiany, jakie w nich zaszły. Wiążą się one przede wszystkim ze sposobem dystrybucji ? przejściem od cotygodniowych odcinków nadawanych w telewizji do udostępniania całych sezonów jednego dnia na platformach streamingowych. Długości odcinków, ich liczba w sezonie, sposób prowadzenia fabuły, cliffhangery (nagłe zawieszenie akcji w sytuacji pełnej napięcia), kasowanie seriali czy zjawisko binge-watchingu (oglądanie kilku kolejnych odcinków bez przerwy) ? wszystko to wiąże się ze sposobem rozpowszechniania i zostało dobrze wytłumaczone na konkretnych przykładach. Autorka skupiła się przede wszystkich na Netfliksie, choć oczywiście odwołuje się też do innych platform.

Zaciekawiło mnie również to, jak dużą rolę w życiu człowieka odgrywają ulubione i popularne seriale. Jak wiele dobrego zdziałały niektóre z nich, jaki miały i mają wpływ na modę czy wystrój naszych mieszkań. Jesteście ciekawi, dlaczego w Peru kupowano maszyny do szycia? Co spowodowało, że nastolatki kupowały opaski do włosów? I jaka fryzura stała się hitem w latach dziewięćdziesiątych? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w dwóch ostatnich rozdziałach publikacji.

Najbardziej cenię sposób, w jaki książka została napisana. Lekki język i sposób narracji sprawiły, że czułam jakbym czytała całkiem dobrą powieść. Liczne ciekawostki sprawiały, że nie miałam ochoty odkładać tego opracowania, a kiedy już to się stało, myślałam o tym, kiedy będę mogła wrócić do lektury. Dodatkowo cały czas czekałam aż jako przykład zostanie podany jeden z seriali, które znam i lubię.

Myślę, że pozycja ta ma szansę spodobać się osobom, które chciałyby dowiedzieć się czegoś o serialach z punktu widzenia ich historii, gatunków, twórców i bohaterów i które chcą poznać ciekawostki dotyczące poszczególnych produkcji i platform.

Jednak temat zdecydowanie nie jest jeszcze wyczerpany. Ciekawe mogłoby być obszerniejsze porównanie różnych serwisów streamingowych (tutaj odbywa się to jakby przy okazji) czy wyszczególnienie większej liczby gatunków. W książce nie znajdziemy też prawie nic o serialach animowanych, ale sama autorka zaznaczyła, że do tego tematu potrzebne byłoby osobne opracowanie.

Ewa Długosz