Biografie

? Autobiografia w sensie ścisłym
Jerzy Pilch 
Wydawnictwo Literackie, 2021

Jerzy Pilch (1952–2020) w swojej autobiografii – uzupełnionej archiwalnymi zdjęciami z Wisły i z rodzinnego albumu – zmienia czas utracony w czas odzyskany dzięki ocalającemu darowi opowiadania, bo „to, czego nie pamiętamy albo czego nie umiemy opisać – nie istnieje”. // 



Oto, co napisał o tej książce Marian Stala: „Autobiografia w sensie ścisłym, a nawet umownym to taka opowieść o sobie, którą sam pisarz uznał za kanoniczną, a więc jedyną, jaka (jego zdaniem) nadaje się do przekazania innym. Pisząc ją, Jerzy Pilch dokonał ostentacyjnej redukcji zdarzeń należących do powierzchniowej warstwy własnego życia. Uczynił tak, by tym mocniej wyeksponować drugą, głęboką warstwę tegoż życia, stanowiącą klucz do jego tożsamości i sposobu widzenia świata. Umieścił w niej mityczną przestrzeń dzieciństwa spędzonego w Wiśle i wyjazd do Krakowa, lokujący go w istnieniu realnym, historycznym”. (z noty wydawcy)

? Berbeka. Życie w cieniu Broad Peaku
Dariusz Kortko, Jerzy Porębski 
[wydawnictwo:] Agora, 2020

Himalaista, przewodnik górski, ratownik TOPR, artysta malarz, grafik i scenograf związany z Teatrem im. S.I. Witkacego w Zakopanem. Maciej Berbeka zdobywca pięciu ośmiotysięczników, pierwszy człowiek, który zimą przekroczył wysokość 8000 metrów w Karakorum. Zimowy zdobywca Manaslu (wejście bez tlenu), Cho Oyu i Broad Peaku dwunastej pod względem wysokości góry na świecie, która w marcu 2013 roku zabrała go na zawsze. // Berbeka cudem unika śmierci na Broad Peaku w 1988 roku. Wraca pokonany. Ta porażka go zmienia. Rzadziej jeździ w góry, zakłada firmę, dba o dom, żonę i synów. Co sprawia, że po 25 latach zwyczajnego i dobrego życia znów pakuje plecak i jedzie właśnie pod tę górę? Co go tam pcha ćwierć wieku później? Niezałatwione porachunki, żądza przygody, zew? A może przeznaczenie? (z noty wydawcy)

? Biografia: Łysiak
Sławomir Gralka 
[wydawnictwo:] Nobilis, 2020

Biografia wybitnego pisarza napisana przez będącego jego wielbicielem recenzenta literackiego. Pełna pasjonujących anegdot z życia Łysiaka i cytowanych komentarzy na temat jego twórczości. (z noty wydawcy)

? Bywalec zieleni. Bolesław Leśmian
Piotr Łopuszański
Wydawnictwo Iskry, 2021

Ciekawie napisana książka o życiu jednego z największych polskich poetów. Autor przedstawia korzenie rodzinne, w tym nieznane fakty, oparte o najnowszy stan wiedzy, przytacza wiele nowych informacji, prostuje błędy. Dotarł do ciekawych dokumentów, odnalazł zapomniane teksty poety. // W książce podążamy śladem życia Leśmiana, poznajemy pradziadka poety, Antoniego Eisenbauma, księgarskie dokonania rodziny Lesmanów, perypetie Lewina Seliga, pradziadka i założyciela wytwórni fajansu w Iłży. // Piotr Łopuszański obala wiele nieprawdziwych opowieści o Leśmianie i jego bliskich, cytuje dokumenty, nekrologi, listy, wspomnienia. Bolesław Leśmian pokazany jest jako człowiek o wybitnym umyśle i wielkim talencie poetyckim, a zarazem jako marzyciel, nie radzący sobie z problemami codzienności. // Bogaty zestaw ilustracji, w tym wielu wcześniej nie drukowanych, dopełnia tę nową publikację „Iskier”.  (z noty wydawcy)

? Dom Gucci. Potęga mody, szaleństwo pieniędzy,
gorycz upadku
Sara Gay Forden 
Wydawnictwo Marginesy, 2021

Uznana przez „The Economist” za jedną z najlepszych książek roku, „Gucci” opowiada niezwykłą historię potęgi dynastii Guccich i równie niezwykły upadek. Podczas gdy firma osiągała bezprecedensowy sukces, rodzina pogrążyła się w osobistej tragedii. // W 1993 roku ta luksusowa marka znalazła się na skraju bankructwa, do czego przyczyniły się złe decyzje Maurizia Gucciego i jego zamiłowanie do ekstrawagancji. Dwa lata później Maurizio został zastrzelony w drodze do swojego biurowca. W 1998 roku jego byłą żonę, Patrizię Reggiani Martinelli, skazano na 29 lat więzienia za zorganizowanie morderstwa.Czy Patrizia zamordowała byłego męża, ponieważ jego wydatki wymknęły się spod kontroli? Czy zrobiła to, ponieważ jej czarujący eks zamierzał poślubić swoją kochankę, Paolę Franchi? A może w ogóle tego nie zrobiła? // Historia Guccich to historia blichtru, przepychu, intryg, powstania, bliskiego upadku i późniejszego odrodzenia się modowej dynastii. Sara Gay Forden pozwala nam zajrzeć za kulisy, pokazuje ukryte namiętności, potęgę oraz słabe punkty najważniejszego w naszych czasach rodu związanego z modą. Ta powszechnie ceniona książka urzeka wartką opowieścią o modzie, wielkich pieniądzach i rozdzierającej serce tragedii. // Moda nigdy dotąd nie była tak dramatyczna – ani groźna. (z noty wydawcy)

? Dzieci Getta
Magda Łucyan 
[wydawnictwo:] Znak Horyzont, 2021

Wyrok śmierci wydano na nich jeszcze przed narodzinami. // „Wybuch wojny zniszczył mój świat, moje poczucie bezpieczeństwa. W getcie spędziłam trzy i pół roku. To było trzy i pół roku w piekle – wspomina Krystyna, która z dziesięcioosobowej rodziny jako jedyna przeżyła wojnę. // Na początku byliśmy jeszcze wszyscy razem, nie mieliśmy pojęcia, że nasze dni są policzone. Nie wiedzieliśmy, czym jest strach, głód i walka o życie – tak swoje przerwane dzieciństwo pamięta Józef. // Z czasem się do tego przyzwyczajamy. Do widoku trupów na chodnikach i do myśli, że być może ja będę następny – wyznaje po latach Marian.” // Świat, który znali, zniknął nagle wraz z napaścią Niemców na Polskę. Niemal od razu oni i ich rodziny stali się dla okupantów podludźmi. Z miesiąca na miesiąc rosły represje, odbierano im kolejne prawa, aby w końcu zabrać im także to najbardziej podstawowe – prawo do życia. // Nakazano zamknąć wszystkich Żydów w wyznaczonych, szczelnie zamkniętych dzielnicach. W gettach. Tam codziennie towarzyszyły im potworny głód, wszechogarniający strach i lęk przed utratą kogoś bliskiego. Patrzenie na śmierć i cierpienie stało się ich codziennością. Cieszyć mogli się tylko tym, że mają jeszcze dość sił, aby przeżyć kolejny dzień. // Świadków tych okropnych wydarzeń z dnia na dzień jest coraz mniej. Jesteśmy ostatnim pokoleniem, które ma możliwość posłuchać opowieści o najtragiczniejszych wydarzeniach drugiej wojny światowej z pierwszej ręki. Usłyszmy ich głos i nie dopuśćmy do tego, aby te historie kiedykolwiek się powtórzyły. (z noty wydawcy)

? Franciszek Blachnicki. Ksiądz, który
zmienił Polskę
Tomasz P. Terlikowski 
Wydawnictwo WAM, 2021

Wychował pokolenia. Zmienił Polskę. Zmienił Kościół. // Nawrócił się w celi śmierci więzienia gestapo niedługo po opuszczeniu obozu w Auschwitz. W obozie koncentracyjnym przebywał wtedy, gdy o. Maksymilian Kolbe składał za współwięźnia ofiarę ze swojego życia. Jako wychowanek harcerstwa Franciszek z zaangażowaniem walczył z Niemcami, konspirował w rodzinnych Tarnowskich Górach i nawet przesłuchiwany nie tracił patriotycznego ducha. Jednak później zapadł wyrok – wyrok śmierci. // Franciszek Blachnicki. Jeden z najważniejszych duchownych okresu PRL-u, który wraz z Karolem Wojtyłą, Stefanem Wyszyńskim i Jerzym Popiełuszką rekonstruował polski Kościół po tragedii II wojny światowej, w mrocznych dekadach PRL-u. Młodość i doświadczenia z czasów okupacji ukształtowały przyszłego księdza, który intensywnie działał na rzecz trzeźwości Polaków, a następnie stworzył swoje największe dzieło – ruch oazowy. Jak wyglądały jego relacje z Wojtyłą i Wyszyńskim? Jak to się stało, że pociągnął za sobą miliony wiernych? Skąd wzięły się kontrowersje wokół jego śmierci? // Tomasz Terlikowski kreśli opowieść z epickim rozmachem i razem z Franciszkiem Blachnickim poszukuje sensu ludzkiej egzystencji. Biografia założyciela Ruchu Światło-Życie to fascynująca historia człowieka, który wychował pokolenia Polaków i którego dzieło trwa do dziś.(z noty wydawcy)

? Niemoralna. Kalina
Ula Ryciak 
Wydawnictwo Literackie, 2021

Bezkompromisowa – liczy na wszystko albo nic. Nieustannie sprawdza, jak daleko może przesunąć granice. Wrażliwa, ale pewna siebie. Kokietuje i zatraca się w kolejnych romansach, ale pozostaje oddana mężowi. Obraz Kaliny Jędrusik jest taki jak ona sama – prowokujący, niejednoznaczny, często zaskakujący. // Ma sylwetkę Marilyn Monroe i seksapil Brigitte Bardot. Przez długi czas jest niewolnicą własnego wizerunku (zalotny trzepot rzęs, sterczący biust, talia osy, pełne biodra) – przerysowanego, epatującego kobiecością, siejącego zgorszenie. Z jednej strony pielęgnuje wypracowaną przez siebie pozę kobiety wampa, z drugiej jednak narzeka na brak zróżnicowanych ról i niedocenianie jej aktorskiego emploi. // Kalina Jędrusik daje się poznać nie tylko jako sceniczna kusicielka, aktorka teatralna i filmowa czy gwiazda Kabaretu Starszych Panów. Żywiołowa od dzieciństwa, szybko zacznie przejawiać muzyczny talent, indywidualizm, ale też kulinarny zmysł. Namiętność do smaków i dar ich łączenia ochoczo wykorzystywała, by rozpieszczać przyjaciół. Razem ze Stanisławem Dygatem, jej największą miłością, stworzy otwarty dom, w którym gościć będzie warszawska śmietanka towarzyska. // Seksbomba, uwodzicielka, gwiazda wyklęta. Wokół jej osoby krążą legendy. Ile z nich wymyślili inni, a za ile odpowiada ona sama? Które są prawdziwe, a które to wyłącznie gwiazdorska kreacja? (z noty wydawcy)

? Odzyskać przyszłość. Wspomnienia z ucieczki
przed totalitaryzmami
Sigrid Undset 
Wydawnictwo KARTA, 2021

Sigrid Undset – laureatka literackiej Nagrody Nobla i bezkompromisowa oskarżycielka faszyzmu – wie, co to jest klęska. Jej starszy syn ginie w czasie inwazji Niemiec na Norwegię w 1940 roku, ona sama jest zmuszona uciekać z kraju po klęsce i udaje się w niebezpieczną podróż m.in. przez Związek Radziecki do Stanów Zjednoczonych. Tam odżywa w niej nadzieja, że utracona przyszłość Norwegii i jej ofiar zostanie przywrócona przez USA. // Wspomnienia Undset powstały „na gorąco” i oprócz bieżących wydarzeń zawierają głęboki komentarz na temat moralności świata owładniętego wojną oraz historycznych grzechów obu totalitaryzmów – niemieckiego nazizmu i sowieckiego komunizmu. (z noty wydawcy)

? Państwo Gucwińscy. Zwierzęta i ich ludzie 
Marek Górlikowski 
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2021

W mieszkaniu państwa Gucwińskich drzwi gościom otwierał goryl, a w wannie kąpał się pyton. Za pośrednictwem ich programu egzotyczne zwierzęta gościły również w domach milionów Polaków. Nie dzielili swojego życia na dom i ogród – to ogród był ich domem. Dzięki tej książce możemy dziś poznać jego liczne tajemnice. // Wrocławskie zoo jest areną zwierzęcych i ludzkich dramatów, historii miłosnych i kryminalnych, sensacji z biznesem i polityką w tle. Tu krzyżują się ludzkie losy: w szalecie pracuje hrabina, a w królikarni azyl znajduje niemiecki pastor. Tu żyją, czują i umierają konkretne, znane po imieniu zwierzęta. // Dwie biografie szybko stają się jedną, ta zaś przekształca się we wnikliwe reporterskie śledztwo. Widzimy błyskawiczne kariery państwa Gucwińskich i narastające wokół nich kontrowersje – aż do głośnego odejścia z zoo. Marek Górlikowski oddaje głos bohaterom i świadkom minionych wydarzeń. Stawia pytania o naturę człowieka, zwierzęcia i zmieniające się przez lata relacje między nimi. (z noty wydawcy)

? Polki na Montparnassie
Sylwia Zientek 
[wydawnictwo:] Agora, 2021

W Warszawie i Krakowie nie tylko zabraniano im portretowania nagich modeli, ale nawet malowania obrazów historycznych. Ówcześni artyści – z Matejką na czele – uważali, że malarstwo jest wbrew naturze kobiety. Najodważniejsze wsiadały więc w pociąg do Paryża, by tam uczyć się, rozwijać i spełniać marzenia o karierze. // W dzielnicy Montparnasse, stolicy artystycznego świata, żyło blisko dwieście Polek-artystek. Malowały, ale i kochały, przeżywały życiowe dramaty i uniesienia, nierzadko przymierając głodem. // Ciężko pracowały, nie godząc się na wykluczenie ze świata sztuki. Anna Bilińska-Bohdanowicz, jako pierwsza polska malarka cieszyła się międzynarodową karierą; Alicja Halicka, ukrywająca swą twórczość przed mężem, znanym malarzem, stała się cenioną kobietą-kubistką; obrazy Meli Muter, przyjaciółki Władysława Reymonta i R.M Rilkego, ulubionej portrecistki paryskich elit międzywojnia, zmarłej w nędzy i zapomnieniu, dziś poszukiwanie są przez muzea i kolekcjonerów na całym świecie. // Żyły wreszcie jak chciały. Maria Dulębianka, propagatorka równouprawnienia kobiet, została partnerka życiową Marii Konopnickiej. Aniela Pająkówna utrzymywała ojca jej córki, Stanisława Przybyszewskiego, niewiernego kochanka. Irena Reno, bezpruderyjna, umiejąca cieszyć się życiem, nie bała się żyć w trójkącie z dwoma mężczyznami. // Sylwia Zientek dotarła do unikalnych, często nigdy niepublikowanych materiałów, na których oparła tę napisaną z pasją i miłością książkę. Jej tłem są niezwykle burzliwe czasy: od zaborów, przez trudy wojny 1914-1918, szaleństwo lat 20., niepokój lat 30., tragedię II wojny światowej. (z noty wydawcy)

? Same piękne rzeczy
Hunter Biden 
[wydawnictwo:] Agora, 2021

„Pochodzę z rodziny zrodzonej przez tragedie i związanej niezwykłą, niezłomną miłością” - pisze Hunter Biden - syn prezydenta Stanów Zjednoczonych Joe Bidena - w poruszających wspomnieniach o uzależnieniu, stracie i przetrwaniu. // Kiedy miał dwa lata, Hunter Biden został ciężko ranny w wypadku samochodowym, w którym zginęła jego matka i młodsza siostra. W 2015 roku doznał druzgocącej straty swojego ukochanego starszego brata, Beau, który zmarł na raka mózgu w wieku czterdziestu sześciu lat. Przez cały okres administracji Trumpa Hunter był obiektem nieustannych ataków i obelg ze strony prezydenta i jego popleczników. Trudności te spotęgował rozpad jego małżeństwa oraz wieloletnia walka z uzależnieniem od narkotyków i alkoholu. W książce „Same piękne rzeczy” Hunter opowiada o swoim uzależnieniu od substancji psychoaktywnych i trudnej drodze do trzeźwości. Historia kończy się w miejscu, w którym Hunter znajduje się dzisiaj – będąc trzeźwym, mając własną rodzinę i ojca, który został czterdziestym szóstym prezydentem Stanów Zjednoczonych. A także będąc tym, który wreszcie potrafi docenić piękne rzeczy w życiu. (z noty wydawcy)

? Sekret Marii. Życie, miłość i pasja
Marii Montessori
Laura Baldini 
[wydawnictwo:] Znak Literanova, 2021

Powieść biograficzna ukazująca pasjonujące losy nauczycielki, która odkryła sekret dobrego dzieciństwa. // Rzym, 1896 rok. Młoda Maria Montessori rozpoczyna wymarzoną pracę na dziecięcym oddziale kliniki psychiatrycznej. Z przerażeniem odkrywa, że mali pacjenci całe dnie siedzą na łóżkach, wpatrzeni pustym wzrokiem w przestrzeń. Kiedy upiera się, żeby zapewnić im coś do zabawy, w zapomniane przez świat dzieci nagle wstępuje życie. // Inni lekarze nie mogą uwierzyć w tę przemianę. Dla Marii to moment ogromnej radości i początek światowej kariery. Ramię w ramię z wyjątkowym mężczyzną, z którym łączy ją głębokie uczucie i zawodowa pasja. // Wkrótce jednak Maria będzie musiała podjąć dramatyczną decyzję, która zaważy na całym jej życiu. (z noty wydawcy)

? Taterniczki. Miejsce kobiet jest na szczycie
Agata Komosa-Styczeń 
[wydawnictwo:] Prószyński Media, 2021

Tatry dumnie stoją i kuszą turystów od wieków. Jednak dostęp do najtrudniejszych tatrzańskich szlaków nie był prosty, szczególnie dla kobiet. Bo zdobywanie Tatr przez kobiety było inne od męskiego. Poza kruszyznami, ekspozycją i pionowymi ścianami musiały mierzyć się ze swoją pozycją społeczną, kulturową, nieustannym deprecjonowaniem - a nawet strojem. // Taterniczki - kobiety i dziewczyny, które szły w górę niezależnie od wszystkiego. Twarde charaktery i pilne kursantki, subtelne sportsmenki i muskularne wspinaczki. Dostosowują się do zmaskulinizowanego sportu i walczą o kobiecy styl uprawiania tej dyscypliny. // Oto ich historia podboju Tatr. (z noty wydawcy)

? Wariat z Krupówek
Maciej Pinkwart 
[wydawnictwo:] Wagant, 2016

W czasach poprawności politycznej, w czasach gdy artyzm zamienił się w hucpę, gdy twórcy, by zaistnieć wraz ze swymi dziełami, muszą zamieniać się w celebrytów i telewizyjnych błaznów, kultura dogorywa, wydawszy na świat swoją nieślubną córkę rozrywkę, a artyści jak sztandar obnoszą po świecie swój brak wiedzy i już nawet nie zerową, ale ujemną inteligencję wejście w szalony świat wariata z Krupówek może być jak orzeźwiająca kąpiel w tatrzańskim jeziorze w upalny dzień. // Stanisław Ignacy Witkiewicz to jedna z najważniejszych, symbolicznych postaci Zakopanego. Na kartach tej książki wędrujemy jego śladami po Zakopanem, miejscowości z którą związany był przez całe życie. Najpierw prowadzi nas Kalunio, mały Staś, potem dorosły Stanisław Ignacy, wreszcie jeden z najsławniejszych polskich twórców, znany jako Witkacy. Poznajemy warunki jego dorastania i kształtowania się osobowości artystycznej oraz okoliczności powstawania jego dzieł, funkcjonowanie sławnej Firmy Portretowej, rodzinę, przyjaciół i wrogów, kobiety jego życia, psy i koty, wielką miłość do Tatr, warunki w jakich mieszkał, tworzył, bawił się i przeżywał tragedie. Odkrywca demonizmu Zakopanego i unoszącego się w tutejszym powietrzu subtelnego narkotyku – zakopianiny współtworzył legendę miasta pod Giewontem i sam był jako legenda postrzegany. Tylko tutaj zobaczymy Stanisława Ignacego Witkiewicza takiego, jakim był naprawdę, w scenerii jaka towarzyszyła mu od piątego roku życia. (z noty wydawcy)