Eseje, publicystyka

? Atrapy stworzenia
Piotr Paziński
[wydawnictwo:] Austeria, 2020

„Atrapy stworzenia nie byłyby pewnie możliwe, gdybym wcześniej nie napisał Atrap pamięci. Rozmyślania o iluzjonie i manekinach udających żywe istoty, czy szerzej, o imitacyjnym charakterze otaczającego nas świata i rozpaczliwych próbach rekonstrukcji tego, co było zachęciły mnie do dalszych poszukiwań.



Zacząłem tropić, u jednego z bliskich mi autorów, ślady sztucznych bytów. W ten sposób narodził się esej o barokowych panoptikach Josepha Rotha oraz otwierający książkę krótki szkic o pamięci historycznej uwięzionej w gabinetach figur woskowych. Motyw figury woskowej oraz pokrewnych jej sztucznych istot doby nowoczesności: lalki, manekina, elektrycznego automatu, a w końcu syntetycznej podróbki żywego organizmu, jest tematem przewodnim wszystkich ośmiu tekstów. Każdy na różne sposoby podejmuje problem imitacji i sztucznego życia, każdemu patronuje myśl Brunona Schulza, że dzieło stworzenia powtarza się tylko jako własna atrapa i tylko w atrapie udaje się przedstawić i uchwycić życie w jego nieskończonych przejawach”. (z przedmowy autora) (z noty wydawcy)

? Dni powszednie niepospolitych ludzi i 99 innych felietonów
Andrzej Dobosz
PIW Państwowy Instytut Wydawniczy

Andrzeja Dobosza znają wszyscy miłośnicy kultowego filmu Rejs, gdzie zagrał pamiętnego Filozofa. Od strony literackiej – że jest znakomitym felietonistą, uczniem Słonimskiego, Kołakowskiego i Kotta, kolegą po piórze (i nie tylko) Herberta, Jana Józefa Lipskiego i Giedroycia – zna go grupa mniej liczna, ale za to na wagę złota, bo oddana. Aby uzależnić się od pisarstwa Andrzeja Dobosza, celności spostrzeżeń, rzeczowości (wyrażonej np. informacjami o formacie, grubości i wadze książki), a także złośliwości, którą potrafi niuansować jak skalę szarości – potrzeba niewiele, praktycznie wystarczy przeczytać jego jeden felieton. Którykolwiek. // Dobosz, z wykształcenia polonista i filozof, z życiowej konieczności kierownik literacki Ateneum, księgarz. W formie książkowej jego felietonistyczny dorobek dokumentują cztery zbiory: „Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia” (1993), „Generał w bibliotece” (2001), „Ogrody i śmietniki” (2008) oraz „Z różnych półek” (2014). Najnowszy tom, „Dni powszednie niepospolitych ludzi i 99 innych felietonów”, jest wydawnictwem jubileuszowym, które ukazuje się z okazji 85. urodzin Andrzeja Dobosza, to wybór stu najlepszych, najcenniejszych felietonów dokonany przez samego Autora. // Do ksiązki dołączono płytę DVD z wyborem telewizyjnych felietonów Andrzeja Dobosza z cyklów „Spis treści” i „Z pamięci”. (z noty wydawcy)

? Kaszubi. Tożsamość. Rodzina
Ks. Jan Perszon
[wydawca:] Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2015

Przedmiotem pogłębionej refleksji Autora, opartej także na badaniach socjologicznych, są zmiany w tożsamości kulturowej Kaszubów i rodzinie kaszubskiej. Kultura etniczna Kaszubów podlega silnemu naporowi procesów globalizacyjnych, wobec których jest stroną zdecydowanie słabszą. Coraz wyraźniej widać „pęknięcie” międzypokoleniowej tradycji w kontynuacji wielu elementów odrębności kultury kaszubskiej, „modelu” pobożności, zwyczajów, wierzeń i zachowań rytualnych. Chlubnym wyjątkiem – choć i w tym przypadku transformacja (duchowe spłycenie) jest ewidentna – jest pielgrzymowanie do lokalnych sanktuariów, które kontynuują młodzi Kaszubi. (z noty wydawcy)

? Książka o miłości
Małgorzata Halber, Olga Drenda
[wydawnictwo:] Znak Literanova, 2020

To rzecz, jakiej świat nie widział, czyli esej w dialogu. Na temat, który dotyczy każdego. Temat, którego istotę uchwycić najtrudniej. // Tak się zdarzyło, że Olga Drenda, autorka "Duchologii", i Małgorzata Halber, autorka "Najgorszego człowieka na świecie", zaczęły rozmawiać o miłości. Olga z analitycznym podejściem człowieka Rozumu, Małgorzata z przekonaniem, że Rozum ma niewiele wspólnego z Emocjami. // Obie pochodzą w jakimś stopniu z internetu, gdzie tylko ironia i poker face gwarantują, że nie staniesz się człowiekiem z mema. A najtrudniej jest rozmawiać na serio o tym, czego się boimy albo czego nam brakuje. // Po drodze pojawili się pomocnicy, tak różni jak Marcel Proust, Pieseł, filozofia, literatura i życie. Tak powstała książka, w której – być może – uda się Wam, czytelnicy i czytelniczki, odnaleźć własne doświadczenia. I dzięki niej uniknąć błędów, które popełniamy, bo chcemy być kochani. (z noty wydawcy)

? Ukryty język symboli
Lech Majewski
Dom Wydawniczy Rebis, 2020

Esencje i notatki o sztuce, religii, liczbach i miastach. // Jesteśmy uwikłani w grę obrazów, skomplikowaną rzeczywistość wewnętrzną, zatem języka symbolicznego powinniśmy uczyć się od dziecka. Nie ma czegoś takiego jak nowy człowiek. To ciągle stary człowiek nawarstwiony na poprzednich pokoleniach. Mówiąc obrazowo, stanowimy cienką powłokę na pniu wielu pokoleń. Duża część naszej psyche, ego czy poczucia samego siebie związana jest z archaicznym odbiorem rzeczywistości. W ten sposób komunikuje się z nami owa "nawarstwiona" nieświadomość zbiorowa. Komunikuje się z nami ukrytym językiem symboli. (z noty wydawcy)